حسین بازوبندی - عضو هیات علمی گروه زبانشناسی و مطالعات ترجمه دانشگاه ولیعصر (عجل االله فرجه) رفسنجان
مهین ناز میردهقان - دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران

چگونگی تولید صحیح صورت های زبانی در کودکانی که هنوز قادر به درک صحیح آنها نیستند، در سال های اخیر کانون توجه بسیاری از زبانشناسان و به­ویژه روانشناسان زبان بوده و به عنوان پرسش اصلی در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با رویکردی توصیفی تحلیلی، تلاشی است جهت شناساندن شیوه ای تبیینی پیرامون مساله عدم تقارن میان درک و تولید گفتار. از میان تبیین های متاخر، نظریه بهینگی دوسویه ، از توانی بالقوه در تبیین عدم تقارن ها برخوردار است که از دیگر تبیین ها معتبرتر می نماید. باوجوداین، فرض عمده پژوهش حاضر این است که این نظریه تقریبا قوی با چالش های عمده ای روبروست که اعتبار آن را زیر سوال می برد. برای اثبات این ادعا، درباره چنین مسائلی بحث شده است: نبود یک مفهوم یا سامانه واحد از بهینگی دوسویه، سردرگمی پیرامون فرایند انسداد، عدم توافق در مورد نحوه مرتبه بندی و نوع و تعداد محدودیت ها در حیطه یک موضوع خاص برای تبیین عدم تقارن مزبور، شفاف نبودن رویکرد اتخاذی در مورد پردازش درک ( از بالا به پایین یا از پایین به بالا بودن). نتایج پژوهش حاکی از این است که نظریه بهینگی دوسویه به دلیل مسائل مذکور، همانند دیگر رویکردهای موجود در این حوزه، قادر نیست به­لحاظ نظری و روش شناختی، مساله ای مهم چون عدم تقارن میان درک و تولید گفتار را تبیین نماید.

عدم تقارن درک و تولید, محدودیت زبانی, مرتبه بندی, دستور حساس به جهت, نظریه بهینگی دوسویه.