عبدالباسط عرب یوسف آبادی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل، زابل، ایران
فرشته افضلی - استادیار گروه مترجمی زبان و ادبیات عربی دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
مجتبی بهروزی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل، زابل، ایران

میان زبان و عوامل فرهنگی پیوندی نزدیک وجود دارد که با گسترش روابط زبانی میان ملت ها، این پیوند شدید تر می گردد. زبان شناسان فرهنگی که به بررسی تاثیر و تاثرات زبان و فرهنگ بر یکدیگر می پردازند، معتقدند زبانی که بیشتر از همه تحت تاثیر قرار می گیرد، می تواند بیشتر در معرض ورود واژگان و تعابیر زبان فرادست قرار گیرد؛ بنابراین نقش مترجم به عنوان عامل انتقال­دهنده فرهنگ مبدا به زبان مقصد حائز اهمیت است. در برخی از رمان های عربی تعابیری وجود دارد که در جامعه ایران ممنوعیت زبانی محسوب می شود و مترجم علاوه بر امانت داری، باید مناسب ترین راهکار را جهت کاهش بار معنایی منفی این ممنوعیت ها به کار گیرد. مترجم می تواند با ارائه شبکه شعاعی معنا به این هدف نایل آید. در پژوهش پیش رو تلاش بر آن است با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، ممنوعیت های زبانی رمان التشهی (2007) از عالیه ممدوح مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان از آن دارد که شبکه شعاعی در ترجمه ممنوعیت های زبانی التشهی، در حفظ خودانگاره اجتماعی مخاطب فارسی زبان بسیار موثر است. همچنین استلزام معنایی (41%)، مجاز (26%) و کم گفت (11%) پربسامدترین شعاع های شبکه معنایی در ترجمه پیشنهادی ممنوعیت های زبانی التشهی به شمار می آید.

ممنوعیت زبانی, استلزام معنایی, کم گفت, مجاز, التشهی, عالیه ممدوح