نسرین گلبو - گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
حسن افشاری - گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات، واحد تهران، دانشگاه تهران، تهران، ایران

انسان های پیش از تاریخ پس ازگرم شدن زمین با بیرون آمدن از غارها، برای در امان ماندن از عوامل انسانی و محیطی شروع به ساخت سرپناه کردند تا آنجا که این سرپناه ها پیشرفت کرد و باعث به وجود آمدن اجتماعاتی از جمله دهکده های اولیه تا به وجود آمدن شهرها در نقاط مختلف شد. هدف این تحقیق بررسی برخی از شباهت ها میان سکونتگاه آغاز نوسنگی است. پرسش این است که چگونه این جوامع در دوران نوسنگی با اختلاف مسافت زیاد و بدون هیچ مشاهده عینی توانسته اند سازه های معماری با تزئینات شبیه به هم را به وجود آورند خانه های مسکونی، انبارها و معابد به نوعی دارای ساختار معماری نسبتا یکسانی با یکدیگر هستند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مناطق نوسنگی به جز سازه های معماری، نقاشی های دیواری نیز دارای ظاهر، مصالح، رنگ و طرح های یکسان هستند. احتمالا این یکسان سازی در این چند جوامع نوسنگی، نوعی تبادل ذهنی مانند ناخودآگاه جمعی و کهن الگوهایی می باشد که در آن دوران انسان ها را تحت تاثیر قرار داده بود. هر کدام از این مناطق به گونه ای از نوع ساختار و تزئینات و انتخاب مصالح (بسته به محیط ) نسبتا شبیه به هم استفاده کرده اند. شباهت های یکسان میان جوامع نوسنگی باعث گردیده تا نگارنده با توجه به گزارش های باستان شناسی و معماری بدست آمده از محوطه های گنج دره (8500-7000 پ.م) و شیخی آباد (8000-7000 پ.م) هر دو در کرمانشاه، ام الدباغیه ( هزار 6 پ.م) در عراق و چاتال هویوک (7400-6000 پ.م) در ترکیه سعی بر نشان دادن تصویری یکسان از جوامع نوسنگی را داشته است. بی آنکه بتوان دلیل این شباهت ها را تاثیر فرهنگی دانست.

معماری، نوسنگی، نقاشی دیواری، کهن الگوها، جوامع همسان