تغییر ساختار حکومتی در ایران و تاثیر آن در سیمای شهری اصفهان در دوره قاجار و پهلوی

شکل شهر را باید آیینه تمام نمایی دانست که تصویر شکل گرفته آن ارتباط نزدیکی با نظام های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع مختلف دارد؛ که در تبعیت از شرایط طبیعی در تعامل با ویژگی های اجتماعی و فرهنگی انسان ها، تمرکز جمعیتی نسبتا پایدار در گذشته و حال را در خود جای داده و دائما تحت تاثیر دگرگونی آراء اندیشه های اجتماعی، پیشرفت های علمی، فلسفه سیاسی، اقتصاد توسعه و مبانی جامعه شناختی اشکال متفاوتی پیدا کرده است. دوره قاجار که شروع تحول شیوه های تولید پیش سرمایه داری است به عنوان مرحله گذار و حلقه اتصال سیر تکامل شهر در ایران در گذشته و حال به شمار می آید. انقلاب مشروطیت نیز به عنوان بزرگ ترین رخداد سیاسی- اجتماعی ایران نقطه عطفی در تاریخ اجتماعی شهر و شهرنشینی ایران می باشد که تاثیرات بسیاری را بر نوع روابط و چهره شهرهای ایران گذاشت و در زمان پهلوی اول تغییرات بلدزری را شاهد هستیم. هدف این مقاله با توجه به اینکه بررسی تحلیلی انقلاب مشروطه و پهلوی اول از نگاه مسائل شهری ایران کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده است، به بررسی رخداد مشروطیت و به دنبال آن پهلوی اول و تاثیر آنها در شهرهای ایران و به صورت گذرا درشهر تاریخی اصفهان پرداخته. همچنین روش تحقیق با دیدگاهی تحلیلی- کتابخانه ای مطالعه شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده تاثیر به سزای مشروطیت در بر هم زدن نظام سنتی شهری و ورود آن به دوران تجدد و تغییر سیما و عناصر شهری اصفهان در زمان رضا خانی می باشد.

Keywords:

دوران قاجار , پهلوی , انقلاب مشروطیت , شهر و شهرنشینی , اصفهان