واکاوی پدیده ی شهر- منطقه والزامات مفهومی آن برای نواحی شهری ایران مطالعه موردی: منطقه کلان شهری مشهد

Publish Year: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 431

This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GDIJ-14-45_001

تاریخ نمایه سازی: 30 آذر 1398

Abstract:

مشکلات پیش­روی کلان شهرها در چند­ دهه­ی اخیر و عدم توانایی مدیران شهری برای حل این مشکلات، توجه نظریه­پردازان را به مقیاسی فراتر از کلان شهرها یعنی سطح منطقه جلب نمود. از پدیده­های فضایی نوین جهانی در سطح منطقه، پدیدار شدن ساختاری است که به شهر- منطقه تعبیر شده ­است. مفهوم دقیق و روشن این پدیده همواره با ابهاماتی روبرو بوده­است. در این ارتباط، هدف این پژوهش واکاوی مفهوم شهر- منطقه و همچنین یافتن پاسخی برای این سوال است که بنابر الزامات مفهوم شهر- منطقه ای می­توان این اصطلاح را برای مناطق کلان شهری ایران (منطقه کلان شهری مشهد) استفاده نمود یا خیر. بنابراین، برای انجام این مقایسه ی تطبیقی در ابتدا تعاریف مختلف شهر- منطقه و نقش­ها و عملکردهای آن بررسی گردید. در این گذار، سه مولفه­ی اصلی روابط عملکردی، روابط مدیریتی و رقابت­پذیری جهانی استخراج و جمع­بندی نظری شد. همچنین تبیین گردید که شهر- منطقه می­تواند تک­هسته­ای یا چندهسته­ای باشد که در هرحال به موازات تقسیمات تخصصی و چندگانه درونش، مجموعه ای همکنش و برخوردار از صرفه جویی های ناشی از مقیاس است. بررسی تطبیقی این مولفه­ها با ویژگی­های نظام مدیریتی و برنامه­ریزی فضایی در منطقه­ی کلان شهری مشهد گویای آن است که تنها مولفه­ی روابط عملکردی برای این منطقه صدق می­کند. در واقع، از یک سو ویژگی یکپارچگی نهادی- حکومتی در منطقه­ی کلان شهری مشهد رعایت نشده است و از سوی دیگر با توجه به آنکه این منطقه از ظرفیت های لازم برای ورود به مباحث رقابت­پذیری جهانی برخوردار نیست لذا می­توان گفت که ویژگی­ رقابت­پذیری در سطح فرامنطقه­ای برای منطقه­ی کلان شهری مشهد صدق نمی­کند. از این­رو پیشنهاد می­شود به جای واژه­ی شهر- منطقه، از واژگانی همچون مناطق کلان شهری در ایران استفاده نمود.

Keywords:

شهر , منطقه , منطقه ی کلان شهری , حکمروایی منطقه ای , رقابت پذیری جهانی , منطقه کلان شهری مشهد

Authors

مظفر صرافی

دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی

محمدحسین شریف زادگان

استاد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی

ناصر نجاتی

کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آریایی­نیا، مسعود (1384). جهانی­شدن، منطقه­گرایی و ظرفیت دولت ایران، فصلنامه ... [مقاله ژورنالی]
  • اسدی، ایرج؛ اسفندیار زبردست (1389). گونه­شناسی مناطق شهر- بنیاد در ...
  • پروژه تدوین ماموریت شهرداری تهران (1384)، جلد تدوین ماموریت مطلوب، ...
  • تاج بخش، کیان (1385). مدیریت مناطق کلان شهری؛ جهانی­سازی یا ... [مقاله ژورنالی]
  • رهنما، محمدرحیم (1390). مطالعات برنامه آمایش کلان شهر مشهد، جهاد ...
  • سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1390). مرکز آمار ایران (www.amar.org.ir) ...
  • فلوریدا، ریچارد (1390). شهرها و طبقه خلاق، مترجم: ابراهیم انصاری ...
  • فریدمن،یونا(1378).منطقه چیست مترجم: سیدمحسن حبیبی، مرکزتحقیقات ساختمان و مسکن. ...
  • صرافی،مظفر؛ ناصر عظیمی (1389). بایستگی های احراز نقش فراملی برای ...
  • صرافی، مظفر؛ علیرضا محمدی (1389). الزامات مدیریت مناطق کلان شهری ...
  • صرافی،مظفر؛مرتضی قورچی؛ علیرضا محمدی (1388). جهانی­شدن، شهرهای جهانی و کلان ...
  • صرافی، مظفر؛ ناصر نجاتی (1393). رویکرد نومنطقه­گرایی در راستای ارتقای ... [مقاله ژورنالی]
  • طرح تهیه و تدوین برنامه آمایش استان تهران (1388). جلد ...
  • طرح جامع شهر تهران (1386). مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهرتهران،شورای ...
  • طرح مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن، (1379).مرکز مطالعات ...
  • کاظمیان، غلامرضا (1383). تبیین رابطه­ی ساختار حاکمیت و قدرت شهری ...
  • کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش، ترجمه­ی حسن ...
  • مهندسین مشاور فرنهاد (1384). طرح توسعه و عمران (جامع)ناحیه مشهد،سازمان ...
  • نجاتی، ناصر (1392). امکان سنجی به­کارگیری رویکرد نومنطقه­گرایی در برنامه­ریزی ...
  • Camagni, R (2001). The Economic Role and Spatial Contradictions of ...
  • Catanese, A. J (1988). Evolution and Trends, in: Urban planning ...
  • Farrell,M., Hettne,B., Langenhove, L (2005).  Global Politics of Regionalism Theory ...
  • Hutchison, R. (2009), Encyclopedia of Urban Studies, Sage publication. ...
  • Harding,A(2007). Taking City Regions Seriously Response to Debate on ‘City-Regions: ...
  • Herschel, Tassilo & Newman, Peter. (2002). Governance of Europe s ...
  • Jacobs, Jane (1984). Cities and the Wealth of Nations,Vintage;Reprint edition(March ...
  • Jonas, A., Ward, K (2007). Introduction to a Debate on ...
  • Jonas, A (2011). Region and Place: Regionalism in Question, Progress ...
  • Jonas ,A (2012). City-regionalism : Questions of Distribution and Politics, ...
  • McGuirk, P (2007). The Political Construction of  the City-Region: Notes ...
  • Meltzer, J (1984). Metropolis to metroplex, the social and spatial ...
  • Parr, J.B (2014). The Regional Economy, Spatial Structure& Regional Urban ...
  • Porter, E. Michael (2001). Regions and the New Economics of ...
  • Provo, J (2009). Risk-averse Regionalism : The Cautionary Tale of ...
  • Prytherch,D(2009). New Euroregional Territories, Old Catalanist Dreams : Articulating Culture, ...
  • Scot,A.J,Storper,M(2003). Regions, globalization, development. In: Regional studies 37, 579-593. ...
  • Sehgal, S (2010). The Evolution of NAFTA : An Experience ...
  • Soderbaum, F(2012). Routledge Handbook of Asian Regionalism, IN : Beeson, ...
  • Sufian, Abu Jafar Mohammad (1993). A Multivariate Analysis of the ...
  • THE STATE OF THE WORLD’S CITIES REPORT 2006/2007 Earthscan& UN ...
  • Väyrynen, R (2003). Regionalism: Old and New, International Studies Review,5, ...
  • نمایش کامل مراجع