برآورد شدت فرسایش و رسوب حوزه ی آبخیز ایور با استفاده از روش تجربی MPSIAC

Publish Year: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 390

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GDIJ-14-45_012

تاریخ نمایه سازی: 30 آذر 1398

Abstract:

فرسایش و رسوب زایی یکی از مشکلات مهم در مدیریت حوزه های آبخیز کشور می باشد. فرسایش و پیامدهای ناشی از آن، با تشدید بهره برداری انسان از طبیعت از اوائل قرن بیستم، آثار منفی خود را بر اکوسیستم حیاتی وارد ساخته است. مطالعات فرسایش خاک به علت پیامد های نامطلوب زیست محیطی و اقتصادی، شور شدن تدریجی اراضی، از بین رفتن پوشش گیاهی، کاهش حاصلخیزی خاک، افزایش فرسایش و رسوب گذاری، آلودگی شیمیایی خاک و آثار سوء بر مدیریت پایدار اراضی، اهمیت قابل توجهی پیدا کرده است. جهت برآورد میزان فرسایش و رسوب در زیرحوزه ها و حوزه ی آبخیز ایور استان خراسان شمالی از مدل MPSIAC  بر اساس نه فاکتور زمین شناسی، خاک،آب و هوا، رواناب، پستی و بلندی، پوشش زمین، استفاده از اراضی، وضعیت فرسایش سطحی و فرسایش رودخانه ای و انتقال رسوب استفاده شد. بطوری که پس از مشخص شدن نقشه واحد کاری امتیازات مربوط به عوامل نه گانه مدلدر هر واحد کاری برآورد و در هر واحد کاری مقدار رسوب محاسبه گردید. سپس با میانگین وزنی از واحدهای کاری مقدار رسوب برای هر زیرحوزه و کل حوزه برآورد گردید و در نهایت با محاسبه SDRبرای حوزه و زیرحوزه ها مقدار فرسایش محاسبه گردید. با توجه به نتایج حاصل مقدار متوسط فرسایش در کل منطقه به میزان 01/7 تن بر هکتار بر سال و زیرحوزه های I′9 و I′10با داشتن حدود 14 تن فرسایش سالیانه ی خاک، بیشترین مقدار فرسایش را دارا می باشند. از میان رخساره های ژئومرفولوژی نیز رخساره های مسیل با داشتن فرسایشی معادل 32/45 تن بر هکتار اختلاف فاحشی با سایر رخساره ها دارد. زیرحوزه I´9و I´10با مقادیر رسوبدهی بالای 7  تن بر هکتار در سال بیشترین مقدار تولید رسوب را به خود اختصاص داده اند. مقدار متوسط رسوبدهی در کل منطقه به میزان 95/2 تن بر هکتار بر سال و طبقه رسوبدهی متوسط بیشترین مساحت حوزه را به خود اختصاص داده است. واحدهای زمین شناسی Qal (بستر رودخانه) دارای بیشترین مقدار فرسایش می باشد. میزان فرسایش در مناطق مرتفع و سراب حوزه به دلیل بارندگی بیشتر نسبت به نقاط خروجی و پست ترحوزه افزایش می یابد. با افزایش حجم رواناب خصوصا در بخش های پایینی حوزه میزان فرسایش به شدت افزایش خواهد یافت. از مهمترین عوامل فرسایش و تولید رسوب در حوزه آبخیز ایور نوع تشکیلات زمین شناسی خصوصا در بخش های خروجی حوزه می باشد. وجود تشکیلات حساس مارنی که در برخی مناطق بطور کامل در سطح زمین ظاهر شده­اند و در برخی نقاط نیز در محدوده ی فرسایش های آبراهه ای ظهور پیدا  نموده اند، از دلایل وجود فرسایش طبیعی در منطقه می باشد. در بخش های خروجی حوزه میزان فرسایش افزایش یافته و در طبقات زیاد و خیلی زیاد قرار می گیرند.

Keywords:

فرسایش , رسوب , MPSIAC , حوزه ی آبخیز ایور

Authors

حمید علی پور

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد

آرش ملکیان

استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

میرمسعود خیرخواه زرکش

استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران

سعید قره چلو

عضو هیات علمی دانشگاه سمنان

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • احمدی،  حسن (1378). ژئومورفولوژی کاربردی، جلد اول. انتشارات دانشگاه تهران. ...
  • اسکندری، ذاکر؛ جواد محمدی (1380). برآورد پتانسیل فرسایش و رسوب ...
  • تاجگردان،تکتم؛شمس الله ایوبی؛شعبان جویباری (1387). برآورد فرسایش و رسوب به ... [مقاله ژورنالی]
  • جعفری، محمد؛ فریدون سرمدیان (1382). مبانی خاک شناسی و رده ...
  • دهقان، جعفر؛ تکتم تاجگردان؛ شعبان جویباری (1388). برآورد فرسایش و ...
  • رفاهی، حسینقلی (1379). فرسایش آبی و کنترل آن. انتشارات دانشگاه ...
  • شیرزادی، هیوا (1388). پتانسیل لغزش در جاده جدید سنندج- مریوان ...
  • عابدینی، موسی؛ شنو شبرنگ؛ اباذر اسمعلی (1392). بررسی میزان فرسایش ... [مقاله ژورنالی]
  • عرب­خدری، محمود (1374). معادله جهانی اصلاح شده تلفات خاک،مجله پژوهش ...
  • علیزاده،امین (1368). فرسایش و حفاظت خاک، انتشارات آستان قدس رضوی، ...
  • قضاوی، رضا؛ عباسعلی ولی؛ یاسر مقامی؛ ژاله عبدی؛ سیامک شرفی(1391).مقایسه ... [مقاله ژورنالی]
  • نوجوان،مهدی؛ علی اصغر محمدی؛ وحید غلامی (1391). تعیین شدت فرسایش ... [مقاله ژورنالی]
  • Amiri, Kazem,H (2010). Estimate of Erosion and Sedimentation in Semi-arid ...
  • Amini, S ,Rafiei, B, Khodabakhsh, S, Heydari, M (2010). Estimation ...
  • Davari,  M.,  H.  Bahrami,  J.  Ghossousi  and  N.  Tahmasebipour (2006).  ...
  • Feng, X. Wang, Y. Cheng, L. Fu, B. Bai, G(2010). ...
  • Hill J (1993). Land Degradation and Soil Erosion Hazard Mapping ...
  • Lu, H.,J.Geollant Prosser,L., Moran & G. Priestly (2001). Prediction of ...
  • Rastgoo,S., B.  Ghahraman,  H.  Sanaiinejad,  K.Davari & S.R.Khodashenas (2006). Estimation ...
  • Saedi, S., E. Pazira, H. Roohipoor, M. R. Neishaboori, B. ...
  • نمایش کامل مراجع