نجمه افتخار - دانشگاه شهرکرد
سیف ا... فلاح - دانشگاه شهر کرد
علی عباسی سورکی - دانشگاه شهر کرد
حبیب خداوردی لو - دانشگاه ارومیه

در خاک­های آلوده به فلزات سنگین استقرار ضعیف گیاه و در نتیجه کاهش زیست‎توده آن، کارآیی گیاه­پالایی را کاهش می‎دهد. در این پژوهش، اثر پیش‎تیمار بذر آفتاب­گردان با اسید سالیسیلیک (100 میلی‎گرم در لیتر) و نیترات پتاسیم (2 درصد) بر افزایش بردباری این گیاه تحت غلظت­ های مختلف کادمیم (صفر، 50 و 100 میلی­گرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که به­طورکلی وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، کلروفیل a و کلروفیل b در پاسخ به افزایش غلظت کادمیم در خاک کاهش و میزان کاروتنوئید، پرولین و نشت الکترولیتی افزایش یافت. پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم اثر منفی آلودگی خاک با کادمیم بر پارامترهای مذکور را بهبود داد. تاثیر پرایمینگ بذر با سالسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر صفات مورد بررسی متفاوت بود. تحت تنش کادمیم، نیترات پتاسیم باعث افزایش وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، کلرفیل a، غلظت کادمیم اندام هوایی و فاکتور انتقال شد اما اسید سالیسیلیک موجب افزایش وزن خشک ریشه، کلرفیلb  و غلظت کادمیم ریشه گردید. در سمی­ترین غلظت کادمیم، میزان نشت الکترولیتی و پرولین توسط تیمار اسید سالیسیلیک به­ترتیب 18 و 22 درصد کاهش یافت. به­طورکلی نتیجه‎گیری می‎­شود که کاربرد اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم با افزایش میزان رنگدانه‎های فتوسنتزی و پرولین و کاهش میزان نشت الکترولیتی بردباری آفتاب­گردان را در خاک­های آلوده به کادمیم افزایش می‎دهد.

فتوسنتز, فلزات سنگین, گیاه پالایی, نشت الکترولیتی