رضا اکبری - عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد
زکیه اکبری ارمکی - کارشناس مهندسی شهرسازی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد

در پی گسترش شتابان شهرها در دهه های اخیر که اغلب ادغام روستاهای مجاور را نیز به همراه دارد، بعد کالبدی به صورت مجرد نسبت به ابعاد اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی رشد کرده است. در کاشان نیز نظیر بسیاری از شهرهای بزرگ و میانی، گسترش کالبدی سبب در هم آمیزی سیستم های شهری و روستایی شده است. روستاشهر فین نمونه بارزی از این اتفاق است که با گرگونی های عمده مناسبات اجتماعی و الگوهای کالبدی همراه بوده؛ رواج بورس بازی زمین، جایگزینی اقشار مرفه شهری با اقشار روستایی به جهت پتانسیل های طبیعی محدوده، تخریب زمین های کشاورزی و باغات و خانه سازی در مقیاس وسیع خصوصاً به صورت ویلاهای تفریحی و افزایش جمعیت محدوده منجر به عدم تعادل و ناپایداری در این منطقه شهری شده است. توجه به ضرورت تعادل بین اجتماع، کالبد و محیط جهت پایداری توسعه، موضوعی است که تلاش برای دستیابی به الگوهای جدید توسعه شهری را هدفمند خواهد کرد. پژوهش حاضر با بررسی دورنمای سکونتگاه هایی نظیر فین که در مسیر توسعه شهری در حال ادغام، ترکیب و یا تبدیل به محیط های شهری هستند، به ارائه الگوهایی برای آینده توسعه شهری می پردازد که با جلوگیری از گسست اجتماعی و رشد ناموزون و بی برنامه کالبد، همچنین اصلاح نظام کالبدی و اجتماعی موجود بافتهای روستاشهری، واجد قابلیت اجرا و هماهنگی با ساختار و شرایط بومی مکان باشند. ایجاد ارتباط و تعامل بین ابعاد مختلف خصوصاً بعد کالبدی و بعد اجتماعی در انطباق با ساخت در حال شکل گیری محیط های روستاشهری جهت نیل به یک جامعه منسجمِ همزیست با طبیعت، هدف اصلی مقاله و گامی در استای تحقق توسعه شهری پایدار می باشد.

گسترش شهری، بافتهای روستاشهری، کالبد، اجتماع، تعادل، الگوی توسعه شهری پایدار، فینِ کاشان