محمد حسین پور - عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی، دانشگاه شیراز

در دهه های گذشته، انفجار جمعیتی در کشورهای در حال توسعه و نسبت بالای دسترسی به اتومبیل شخصی در کشورهای توسعه یافته، فرم شهرها و تیپومورفولوژی سکونتگاههای انسانی را تغییر داده است. این مقاله به بررسی تاثیر و بازتاب این عوامل بر فرم شهرها در شیراز می پردازد. محور اصلی این تحقیق مطالعه و بررسی پایداری شهری از طریق یک روش تحلیلی تطبیقی است . روشی که تاکید بر بافت فعلی شهرها داشته و از این طریق به بررسی رابطه تراکم و مسکن پایدار می پردازد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر تراکم بر الگوهای توسعه شهری و محیط شهری است. بررسی بافت قدیم شهرها، مجتمع های آپارتمانی بلندمرتبه در مقایسه با خانه های ویلایی و تک خانواری واقع در حومه شهرها چارچوب کلی این تحقیق را در بر می گیرد. این مقاله در نظر دارد تا این موضوع را در محورهای زیر دنبال و گسترش دهد. 1 امتیازات مسکن دسته جمعی نسبت به مساکن تک خانواری در رهیافت شهرسازی پایدار تجزیه و تحلیل آماری خصوصیات و ویژگی های مسکن با تیپومورفولوژی متفاوت آن در ارتباط با معیارهای برنامه ریزی پایدار از قبیل تراکم، مصرف زمین، انرژی و زمان، طراحی اکولوژیک، مقیاس انسانی، فضای سبز، تنوع معماری و... نشان می دهد که مسکن گروهی یا دسته جمعی بیشتر به اصول و معیارهای پایداری نزدیک است. 2 مسکن ایده آل مطابق نتایج مطالعه پیمایشی مبتنی بر بررسی رفتار و نقطه نظرات ساکنین اندازه گیری معیارهای کمی توسعه پایدار شهری و معیارهای کیفی مبتنی بر تحقیقات اجتماعی نزد ساکنین امکان تعیین جایگاه و ارزش تراکم و متراکم سازی شهری و شهرسازی مجاورتی در انتخاب محله مطلوب و مسکن پایدار می دهد. ارزیابی تراکم در محلات مختلف با تیپومورفولوژی متفاوت، موضوع و بحث اصلی این پژوهش است. نتایج برگرفته از این تحقیق ک ه در چندین محله در شیراز انجام شده است مبنای تفسیر و تعبیر و نتیجه گیری نهایی است. در نهایت پیشنهادها و مدل هایی جهت تطبیق تراکم و مسکن شهری ارایه شده است.

تراکم، پایدار، مسکن، فرم، تیپومورفولوژی