تعیین قابلیت اراضی روشی برای مدیریت بهینه محیط

ناآگاهی از توان خاک به همراه مدیریت غلط و روشهای بهره برداری نادرست، استفاده غیر منطقی انسان را از سرزمین باعث گردیده است که خود عامل کاهش بیش از حد منابع است. در بررسی قابلیت اراضی منطقه فامنین که مساحت آن ۱۰۱ کیلومتر مربع است جهت استفاده بهینه از این اراضی و حفظ منابع، ابتدا لایه های توپوگرافی، پوشش گیاهی و خصوصیات سنگ شناسی و خاکشناسی منطقه در محیط GIS تهیه شده و با مطالعات میدانی اصلاح و تطابق داده شد. سپس بر اساس استانداردها و دستورالعمل موسسه تحقیقات آب و خاک (نشریات شماره ۲۰۵ و ۲۱۲ )، تیپ ها و واحدهای مختلف اراضی تفکیک گردید. که این مطالعات منجر به تعیین ۱۱ واحد کاری همگن شد. برای این واحد های همگن قابلیت اراضی برای کاربریهای مختلف، از طریق حفر پروفیل و نمونه برداری از خاکهای موجود و تجزیه و تحلیل این داده ها در قالب مدل ارزیابی اراضی ایرانی، تعیین شد. با مروری بر نتایج ارزیابی اراضی منطقه فامنین که با هدف مدیریت و بهره برداری بهینه و در راستای توسعه پایدار به انجام رسید مشخص گردید که تنها ۳۶ درصد از اراضی منطقه دارای توان و قابلیت خوب برای کشاورزی آبی هستند و ۴۰ درصد از اراضی منطقه مناسب برای زراعت دیم و ۶۰ درصد از اراضی دارای قابلیت خوب برای مرتعداری هستند. با مقایسه کاربریهای فعلی منطقه با این نتایج ارزیابی مشاهده می شود که در حدود ۱۰ درصد از منطقه انطباق کامل بین کاربری فعلی و قابلیت اراضی وجود دارد. با توجه به مطالعات انجام شده طبق طرح تحقیق و تجزیه و تحلیل متغیرها در قالب مدل ایرانی، نتایج نشان می دهد که در منطقه فامنین اکثر اراضی بیش از توان خود مورد بهره برداری قرار می گیرند که این خود در دراز مدت منجر به از دست دادن منابع موجود خواهد شد.

Keywords:

استفاده بهینه , قابلیت اراضی , مدل ارزیابی اراضی , کاربری اراضی , فامنین