رستم صابری فر - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
عماد مزرعاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

در طی ٤٥ سال اخیر شرایط و تحولات مختلف به خصوص اصلاحات ارضی ٬ در سال ٬۱۳٤۲ انقلاب اسلامی در سال ۱۳٥۷ و جنگ تحمیلی در فاصله ۱۳٥۹ تا ۱۳٦۷ بیش ترین حجم مهاجرت را در کش ور ایران باعث شده است. این در حالی است که عوامل و شرایط منطقه ای خاص نیز در این بین بی تاثیر نبوده است. بر همین اساس ٬ بررسی هایی که تا کنون در ارتباط با مهاجرت به انجام رسیده است ٬ مهاجرت را شاخصی جهت ارزیابی ناپایداری اقتصادیاجتماعی و زیست محیطی در روستاها تلقی نموده اند. اما نتایج و پیامد سالها مهاجرت در کشورهای جهان سوم و بخصوص ایران نشان می دهد که نه تن ا این ناپای داری در شهرها پاسخ گفته نشده است ٬ بلکه خود زمینه ساز بحرانهای محیطی و انس انی گش ته اس ت . در واق ع ٬ مهاجرین که عموماً از فقیر ترین گروههای اجتماعی هستند ٬ در ناامنترین مناطق شهری سکونت اختیار کرده و همین امر نیز زندگی و معیشت آنها را با خطرات بیشتری مواجه ساخته است. ناامن تر شدن زندگی ب رای ای ن گ روه ٬ آنه ا را به مرحل ه ای رس انده اس ت که علاً چیزی برای از دست دادن نداشته باشند . شرایطی که به موجود انسانی این ویژگی را می دهد که دست به هر اقدام خشونت بار و مجرمان ه ای بز ند. این بررسی در پی آن است که نشان دهد آیا ارتباطی بین گس ترش قلمروه ای حاش یه نش ین و مه اجرت ه ای روستاشهری وجود دارد؟ آیا مهاجرین در بخش های ناامن و بحرانی شهر سکونت می گزینند؟ آیا این نوع اسکان گزینی می تواند خطرات انسانی و اجتماعی را در شهر باعث شود؟ به این منظور در این تحقیق و با توجه به موضوع و ح وزه ش مول مطالع اتی آن ٬ ترکیب ی از روش ه ای توص یفی ٬ ت اریخی و تحلیل ی اس تفاده شده است.یافته های این بررسی که در استان خوزستان و شهرستان اهواز به انجام رسیده است نشان می دهد که با افزایش میزان مهاجرت از روستا به شهر ٬ بر وسعت و جمعی ت مح لات حاش ه نش ین افزوده می گ ردد . ب ه عبارت دیگر ٬ ارتباط مسقیمی بین مهاجرت و افزایش میزان حاشیه نشینی در شهر اهواز برقرار اس ت . ای ن در حالی است که مهاجرین فقیرتر ٬ در مناطق و حوزه هایی سکونت اختیار می کنند که از زیرساخته ای متداول زندگی بهره ای نداش ته و بیش تر م ورد تهدی د عوام ل طبیع ی و زیست محیطی ق رار می گیرند . در نهای ت مش خص گردید که ای ن نوع مناطق به دلیل خطرپذیری ب الا ٬ هزینه ها و مخارج زن دگی افراد را افزایش داده و در صورتی که این هزینه ها با درآمد و شغل مناسب پاسخ گفته نشود ٬ مهاجرین مطیع ٬ آرام و خونسرد را به افرادی خشن ٬ هنجار شکن و ... تبدیل کرده و این افراد که دیگر چی زی ب رای از دست دادن ندارند ٬ به بمب متحرکی بدل می شوند که هرآن ٬ احتمال انفجار آنها وجود داش ته و گ روه زی ادی از م ردم و دارایی آنها و حتی امنیت کل شهر را به خطر می اندازند.

امنیت ٬ مهاجرت ٬ حاشیه نشینی ٬ جرم و جنایت ٬ اهواز