نصرالدین پارسافر - دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
صفر معروفی - استاد هیدرولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا

     در این تحقیق از فاضلاب­های خام و تصفیه­شده تصفیه­خانه سرکان واقع در 70 کیلومتری غرب همدان در کشت سیب­زمینی تحت شرایط لایسیمتری استفاده گردید. در این رابطه یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی (با دو فاکتور و سه تکرار) به اجرا درآمد.بنابراین پنج تیمار آبیاری شامل: فاضلاب خام (T1)، فاضلاب تصفیه­شده (T2)، ترکیب 50 درصد فاضلاب خام و آب معمولی (T3)، ترکیب 50 درصد فاضلاب تصفیه­شده و آب معمولی (T4) و آب معمولی (T5) استفاده شد. همچنین دو عمق خاک سطحی شامل عمق­های 0-10 و 10-20 سانتی­متری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری بر غلظت عناصر منگنز، روی، مس و آهن معنی­دار می­باشد. اثر متقابل بر تجمع عناصر روی، مس و منگنز غیر معنی­دار و بر تجمع آهن معنی­دار بود. بیشترین و کمترین مقادیر این عناصر به ترتیب در تیمارهایT1و T5مشاهده گردید. میزان غلظت منگنز، آهن و روی با افزایش عمق خاک کاهش، اما غلظت مس، افزایش نشان داد. همچنین براساس تجمع عناصر سنگین در خاک، ترتیب بزرگی تیمارهای آبیاری به صورت T1> T3> T2> T4> T5بود. بر اساس تجمع عناصر سنگین در خاک، ترتیب بزرگی عناصر به صورت Fe> Mn> Zn> Cu مشاهده گردید.

عمق خاک, عناصر سنگین, فاضلاب, لایسیمتر