محمد بهرامی یاراحمدی - دانش آموخته دکتری سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمود شفاعی بجستان - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
سید حبیب موسوی جهرمی - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

سرریزهای مثلثی (صفحات مثلثی) و تیغه افقی از جمله سازه­هائی هستند که باعث کنترل فرسایش در قوس بیرونی و دور شدن چاله فرسایشی از قوس بیرونی رودخانه می­گردند. در این مطالعه هدف بررسی تاثیر استفاده از تیغه افقی در بین سرریزهای مثلثی بر کنترل و کاهش فرسایش در ساحل بیرونی و پنجه سرریزها تحت شرایط مختلف جریان ( اعداد فرود 243/0، 262/0، 292/0 و 321/0)، می­باشد.در آزمایش­های این تحقیق، زاویه سرریزها نسبت به ساحل بالادست 30 درجه و فاصله آنها از یکدیگر هشت برابر طول موثر سرریز بوده است. عرض تیغه افقی و طول موثر سرریزهای مثلثی یک پنجم عرض مجرا انتخاب گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از تیغه افقی در بین سرریزهای مثلثی باعث کاهش حداکثر عمق آبشستگی در پنجه سرریزها و مانع از گسترش آن تا ساحل بیرونی شده است. به طور متوسط استفاده از تیغه افقی 70 درصد حداکثر عمق آبشستگی را در پنجه سرریزها کاهش داده است. علاوه بر این استفاده از تیغه افقی در بین سرریزهای مثلثی تاثیر اندکی بر هدایت جریان از قوس بیرونی به طرف مرکز و قوس داخلی مجرا داشته است به طوری که استفاده از تیغه افقی در سرریزها نه درصد حداکثر عمق آبشستگی کانال فرسایشی را افزایش داده است و تغییری در فاصله خط القعر کانال فرسایشی از ساحل بیرونی ایجاد نکرده است.

تیغه افقی, سرریز مثلثی, صفحات مثلثی, فرسایش سواحل, قوس رودخانه