محبوبه حاجی بیگلو - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه یزد
محمد رشیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه ارومیه
محبوبه سربازی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه تهران

یکی از حوادث طبیعی که سالانه خسارت های زیادی به مردم و جامعه وارد می­کند، سیل می­باشد. سیستم هشدار بهنگام سیل اطمینان حاصل می­کند که بهره­مندان نهایی سیستم پیش­بینی، هشدار مناسب را در زمان مناسب دریافت می­کنند و عکس­العمل مناسب را برای حفظ و به حداقل رسانیدن آسیب به دارایی­هایشان انجام می­دهند. در این راستا حوضه آبریز رودخانه قرنقوچای که موجب سیل­های عظیمی در شهر میانه گردیده است برای اجرای سیستم هشدار سیل انتخاب شد. در این مقاله مدلسازی هیدرولوژیکی برای حوضه مذکور با استفاده از نرم افزار HEC-HMS انجام و برای کل زیر حوضه­های به دست آمده، معادله روندیابی ماسکینگام مورد استفاده قرار گرفت. از میان سیلاب­های واقع شده در استان آذربایجان­شرقی، سیلاب 16/12/1382 برای واسنجی کردن مدل بارش- رواناب هشدار سیل استفاده گردید. با بررسی تداوم رگبارها و مقدار آن­ها، زمان پیش­هشدار برای هر یک از ایستگاه­های هشدار­دهنده محاسبه شد. پس از تعیین زمان پیش­هشدار براساس فراوانی رگبارهای ایستگاه هشترود، سیستم هشدار سیل برای مناطق سیل­گیر در محدوده طرح متناسب با آستانه­های درجه سیلاب طراحی گردید. براساس آسیب­پذیری روستاهای حاشیه رودخانه و مطالعه سوابق سوانح طبیعی در منطقه و ارزیابی خسارت های احتمالی وارده به شهر میانه، دستورالعمل اقدامات شرایط اضطرار تهیه شد.

سیل خیزی, مدل بارش رواناب, آستانه هشدار, هشدار سیل, طرح فعالیت اضطراری