محمدحسین پور محمدی - دانشجوی دکتری سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی قمشی - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
سید حبیب موسوی جهرمی - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
سید محمود کاشفی پور - استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

     در بسیاری از مواقع مجموعه­ای از موانع در مقابل مسیر حرکت جریان آب قرار می­گیرد. با عبور آب از بین این موانع در پایین دست آنها گردابه ایجاد شده و از هم­پوشانی گردابه ایجاد شده از هر کدام از موانع امواج سطحی عمود بر جهت جریان تشکیل می­شود. در تحقیق حاضر تاثیر سه نوع شکل مانع بر روی تشکیل امواج عرضی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور موانع استوانه­ای ، مکعبی (برخورد جریان به گوشه) و مکعبی (برخورد جریان به ضلع) استفاده شد. دبی­ها 5، 15 و 25 لیتر بر ثانیه در نظر گرفته شد. کارگذاری موانع به صورت موازی با چهار آرایش مختلف 60×60 ، 120×60 ، 120×120 و 180×180 در نظر گرفته شد. در مجموع 36 آزمایش صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که شکل موانع تاثیر زیادی بر روی تشکیل امواج عرضی دارد. بیشترین میزان دامنه نسبی (         A/H                ) (دامنه نسبی که A : حداکثر دامنه امواج ، H : عمق متوسط جریان) مربوط به موانع استوانه ای برای آرایش 120×60 در دبی پنج لیتر بر ثانیه و به میزان 10/61 درصد و کمترین میزان  مربوط به موانع مکعبی برای برخورد جریان از ناحیه ضلع برای آرایش 180×180 در دبی 25 لیتر بر ثانیه و به میزان شش درصد حاصل شد. روابطی به منظور تخمین عدد استراهال در شکل­های مورد نظر با استفاده از نرم افزار SPSS ارائه گردید. بر اساس روابط تجربی ارائه شده مشخص گردید عدد استراهال با پارامتر ( فاصله بین ردیف های موانع به قطر موانع )در موانع استوانه­ای نسبت مستقیم و در دو حالت موانع مکعبی مورد بررسی در این تحقیق نسبت عکس دارد. 

امواج عرضی, عدد استراهال, فرکانس امواج, تراکم موانع