سیدضیاءالدین شفائی تنکابنی - دانشگاه صنعتی شاهرود، پژوهشکده صنایع رنگ ایران
خلیل اکبری - مرکز تحقیقات خاک چینی ایران - مرند
ناهید ضیغمی - مرکز تحقیقات خاک چینی ایران - مرند
سیدمحمد ربیعی - مرکز تحقیقات خاک چینی ایران - مرند

روشهای مختلفی برای حذف کلسیم از کائولن برای تهیه کائولن مورد استفاده در صنایع رنگ وجود دارد. درمقاله حاضر از روشهای ممکن حذف کلسیم از کائولن زنوز، روش فلوتاسیون ، لیچینگ اسیدی و طبقه بندی با استفاده از کلاسیفایر مارپیچی و هیدروسیکلون به همراه تبعات زیست محیطی اعمال روشهای فراوری ارائه شده است. در ابتدا با استفاده ازپراش اشعه ایکس، فاز کلسیم دار شناخته شده و درمرحله دوم با استفاده از طراحی آماری آزمایشها به روش فاکتوریل و آنالیز ییتس ، Yate’s Analysis ، پارامترهای موثر مانند مقدار کلکتور بر حسب گرم بر تن کائولن ، ابعاد کائولن ، زمان آماده سازی و pH در فلوتاسیون و پارامترهای نظیر لیچینگ اسیدی مودر مطالعه و تحلیل آماری قرار گرفت. آنالیز آماری نشان می دهد که از بین 4 فاکتور مطالعه شده در فلوتاسیون، تاثیر فاکتور مقدار کلکتور از نظر آماری معنی دار می باشد.در لیچینگ اسیدی pH از نظر آماری معنی داری می باشد . آزمایشهای تکمیلی نشان می دهد که مصرف حدود 2000 گرم کلکتور بر تن کائولن موجب حذف کلسیم به مقدار قابل توجهی گردید و مصرف میزان استوکیومتریک اسید هیدروکلریک نیز موجب حذف کامل کلسیم از کائولن می شود. اعمال روش های طبقه بندی قادر به کاهش میزان کلسیم تا حد مجاز مورد قبول صنعت رنگ نمیباشد. تنها روش لیچینگ اسیدی قادر به حذف ناخالصی کلسیم تا حد مورد قبول صنعت رنگ می باشد. با توجه به آلودگی آب و خاک و همچنین محیط کار در استفاده از هیدروکلریک لازم است موارد احتیاطی در حد استاندارد رعایت شود.

کائولن ، رنگدانه ، رنگدانه بار ، طراحی آزمایشها ، آنالیز Yates ، فلوتاسیون ، لیچینگ ، کلسیت