مریم زارع - استادیار روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد
فائزه آجاک - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد
مهدی رحیمی - استادیار روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد

پژوهش حاضر با هدف مقایسه تحولی احساس تنهایی، تاب آوری و مهارتهای اجتماعی در فرزندان خانواده های تک و چند فرزند شهر یزد صورت پذیرفت. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع ششم و یازدهم شهر یزد در سال تحصیلی 96-97 میباشد. نمونه شامل 206 دانش آموز از پایه ششم 103) پسر و 101 دختر) و 219 دانش آموز از پایه یازدهم 114)پسر و 104 دختر) می باشد، که به صورت نمونه گیری خوشهای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارتند از: پرسشنامه احساس تنهایی راسل، پیلوا وکورتونا (1980) در پایه یازدهم؛ پرسشنامه احساس تنهایی (LQ) آشر و همکاران (1984)، در پایه ششم؛ پرسشنامه تاب آوری کانر ودیویدسون (2003)، در پایه یازدهم؛پرسشنامه تاب آوری کودک و نوجوان - (2009) 28، در پایه ششم؛ پرسشنامه مهارت اجتماعی ماتسون (1983)، در هر دو گروه سنی مشترک. جهت بررسی تفاوت متغیرهای پژوهش از آزمون T مستقل، و برای بررسی تاثیر سن از آزمون تحلیل واریانس دوطرفه استفاده شد، نتایج نشان داد که در پایه ششم در فرزندان خانواده های تک و چند فرزند، چند فرزندان احساس تنهایی بیشتری دارند اما در متغیرهای تاب آوری و مهارت اجتماعی درفرزندان خانواده های تک و چند فرزند تفاوتی مشاهده نشد و در پایه یازدهم تک و چند فرزندان ازنظر احساس تنهایی و تابآوری باهم تفاوتی ندارند، اما در مهارتهای اجتماعی با یکدیگر تفاوت دارند و متغیر سن بر تفاوت احساس تنهایی و تاب آوری فرزندان خانواده های تک فرزند و چند فرزند موثر نیست ولی تاثیر سن بر مهارتهای اجتماعی در فرزندان خانواده های تک فرزند و چند فرزند تائید میشد. بدین صورت که با افزایش سن، مهارت های اجتماعی تک فرزندها افت و چند فرزند ها رشد داشته است.

احساس تنهایی، تاب آوری، مهارت اجتماعی، تک فرزند و چند فرزند.