سمیرا قباخلو - کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه آزاد سمنان

شیوه پردازش طرح واره ها و شخصیت ها، دو عنصر داستانی برجسته در مثنوی معنوی، از باورهای مولانا در موردانسان سرچشمه گرفته است. قالب فکری یک شخص که عمدتا در نتیجه تجارب ناگوار دوران کودکی شکل می گیرد را طرح واره می گویندکه هسته اصلی اختلالات شخصیت ،مشکلات منش شناختی خفیف تر می باشد. گرچه طرح واره ها موجب ناراحتی فرد می شود ولی فرد به سختی آن ها را تغییر می دهد ؛ فرد در زندگی تمام انتخاب هایش تحت تاثیر طرح واره های ناسازگار قرار می گیرد. طرح واره های ناسازگار اولیه شامل : رها شدگی ، بی اعتمادی/ بدرفتاری، محرومیت هیجانی، نقص و شرم، انزوای هیجانی، وابستگی، آسیب پذیری نسبت به بیماری و خطر، خویشتن تحول نیافته و گرفتار، شکست، ایثار، اطاعت، پذیرش جویی، استحقاق/ خودشیفتگی، خویشتن داری، منفی گرایی/ بد بینی، باز داری هیجانی ، عیب جویی افراطی،تنبیه می باشد. در این تحقیق کوشش شده است تا ابتدا با آموزش دوره های طرح واره درمانی نزد اساتید این رشته بتوانیم بخوبی طرح واره ها را شناسایی نماییم سپس طرح واره های شخصیت های داستانی بقال و طوطیدفتر اول مولانا را براساس طرح واره های ناسازگار اولیه جفری یانگ (1950) شناسایی نمودیم.

طرح واره های ناسازگار اولیه، شخصیت ، بقال و طوطی،دفتر اول مثنوی معنوی