مکانیابی کتابخانه های عمومی شهر یزد در محیط GIS

کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به عنوان گنجینه ی دانش بشری و اطلاعات، اهمیت زیادی دارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی وضعیت استقرار کتابخانه های عمومی شهر یزد در قالب معیارهای کتابخانه های عمومی موجود، تراکم جمعیت و همجواری های سازگار و ناسازگار، و با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی بررسی و ارزیابی و مناطق بهینه احداث کتابخانه های عمومی جدید در سطح شهر در قالب نقشه مشخص گردیده است.این پژوهش به روش فازی صورت گرفته است. پس از جمع آوری داده های پایه از تعداد کتابخانه های عمومی مورد نیاز و وضعیت استقرار کتابخانه های عمومی و تشکیل پایگاه اطلاعاتی، در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی بر اساس معیارهای تعیین شده، نقشه جداگانه تهیه و مورد ارزیابی قرارگرفته است در ادامه با ترکیب لایه های تهیه شده وضعیت کتابخانه های موجود مورد بررسی و نقشه نهایی موقعیت های مناسب برای احداث کتابخانه های جدید پیشنهاد گردید.یافته ها نشان میدهد الگوی پراکنش کتابخانه ها از توزیع ناعادلانه ای برخوردار است، به گونه ای که کتابخانه های عمومی محلات مرکز شهر در فاصله ی مکانی نزدیکی از یکدیگر واقع شده اند در حالی که محله های خیرآباد، نصرآباد، امامشهر و ...و همچنین محله های جدید الاحداث شهر نظیر فرهنگ، رزمندگان و ... با تراکم جمعیتی بالا، فاقد کتابخانه عمومی است، کتابخانه های عمومی با توجه به معیار سازگاری در موقعیت سازگاری وجود داشتند ولی با توجه به معیار ناسازگاری سه کتابخانه در موقعیت نامناسب قرار داشتند. و در نهایت با بهکارگیری مدل((AHP و قابلیتهای ابزاری محیط((GIS و در نظر گرفتن استانداردهای موجود محل مناسب برای احداث کتابخانه جدید مکان یابی و پیشنهاد گردید.

Keywords:

مکانیابی , کتابخانه های عمومی , فازی , AHP , شهر یزد