بررسی تغییرات زمانی و مکانی شوری و قلیائیت آب زیرزمینی دشت شبستر برای مصارف کشاورزی

بخش قابل توجهی از آب مورد استفاده در بخش کشاورزی از منابع آب های زیرزمینی تامین می گردد. لذا کاهشمداوم کیفیت آب زیرزمینی برای فعالیت های مختلف کشاورزی به خصوص در نواحی خشک و نیمه خشک به یک نگرانیاساسی مبدل شده است. با توجه به اهمیت شاخص های کیفی آب های زیرزمینی در تولیدات کشاورزی، در این مطالعهشاخص های کیفی این منابع و تغییرات آن در دشت شبستر در بازه زمانی بین سال 38 تا 38 بررسی شد. هدف اینمطالعه، پهنه بندی توزیع مکانی دو شاخص مهم کیفیت آب زیرزمینی شامل شوری (EC) و قلیائیت (SAR) با استفادهاز روش زمین آمار کریجینگ می باشد. برای این منظور از داده های 22 چاه مشاهدهای در دشت شبستر استفاده شد. پساز نرمال سازی داده ها، پهنه بندی کیفی آب با استفاده از روش کریجینگ کروی برای هدایت الکتریکی (EC) و نسبتجذبی سدیم (SAR) که دارای کمترین خطا بودند، انجام یافت. بر اساس نتایج به دست آمده روند تغییرات EC در بازهزمانی 10 ساله مورد مطالعه صعودی بوده است. اما در مورد تغییرات SAR روند مشخصی مشاهده نشد. نتایج نشان دادبخش عمده ای از منابع آبهای زیرزمینی دشت شبستر دچار افت کیفیت شده اند؛ به طوری که افزایش شوری آب سببکاهش کیفیت آب برای مصارف کشاورزی و افزایش پهنه های نامناسب برای این امر گردیده است.

Keywords:

آب زیرزمینی , کشاورزی , زمینآمار , شاخص های کیفی , شبستر