بررسی تاثیر فرم رویشی گیاه بر ویژگی های عملکردی سطح خاک (مطالعه موردی: مراتع دره دیونی، شهرستان دزفول)

به منظور شناخت بهتر و درک کارکرد و پتانسیل یک اکوسیستم مرتعی، مطالعه اثرات و روابط موجود بین گیاهان و خاک ضروری است. مشخصه های سطح خاک به طور مستقیم بر پوشش گیاهی اثر دارند، از طرفی فاکتورهایی مانند گونه های گیاهی و فرم رویشی مشخصه های خاک را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثر گیاهان با فرم رویشی مختلف بر ویژگی های سطح خاک در مراتع دره دیونی شهرستان دزفول واقع در استان خوزستان انجام شد. نمونه برداری در امتداد ترانسکت های 80 متری که به فاصله 10 متری از یکدیگر مستقر شدند، انجام گرفت. با استفاده از مدل LFA سه ویژگی پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر با استفاده از 11 شاخص سطح خاک در لکه ها و فضای بین لکه ای اندازه گیری شد. در این منطقه 3 لکه شامل لکه درختی، بوته ای، سنگ و مناطق بین لکه ای (خاک های لخت + لاشبرگ) شناسایی گردید. نتایج نشان داد مشخصه پایداری بین لکه های مختلف تفاوت معنی داری دارند. از نظر شاخص نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی بیشترین میزان تعلق به لکه درختی و کمترین میزان نفوذپذیری مربوط به خاک لخت و لاشبرگ می باشد. به طور کلی لکه اکولوژیک درختی و بوته ای به لحاظ هر سه شاخص مورد بررسی نسبت به سایر لکه ها، باعث بهبود خصوصیات خاک منطقه شده است. مطالعات ویژگی های عملکرد لکه های گیاهی مرتع در شناسایی معرف های گیاهی موثر در سلامت مراتع مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از بهبود شرایط سطح خاک و همچنین شناخت تاثیر تغییرات مدیریتی و طبیعی در سطح مرتع موثر است.

Keywords:

اکوسیستم مرتعی , دزفول , لکه , پایداری , نفوذپذیری , چرخه مواد غذایی