فاطمه ملائی - دانشجوی کارشناسی ارشد منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشگاه شهید باهنر کرمان
نسرین سیاری - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهید باهنر کرمان

آب رودخانه ها 0/02 درصد از کل آبهای جهان را تشکیل میدهد، با این وجود یکی از مهمترین منابع آب شیرین دنیا به شمار می روند. امکان ورود مواد آلوده کننده به طور تصادفی یا عمدا به رودخانه ها، همواره موجب نگرانی مصرف کنندگان بوده است. با توجه بهاینکه رودخانه ها و آبهای سطحی راهی برای انتقال آلاینده ها به محیط زیست و انسان می باشند، انتقال و انتشار آلودگی در رودخانه ها ازمهمترین مسائل و مشکلات موجود در محیط زیست می باشند که امروزه مورد توجه فراوان قرار گرفته اند. با توجه به اینکه رودخانه ها یکیاز مهمترین منابع تامین آب برای مصارف شرب، کشاورزی و صنایع، می باشند و با در نظرگرفتن اینکه متاسفانه رودخانه ها مکانی برایتخلیه فاضلاب می باشند، این مسائل نیاز به توجه بیشتری دارند. رودخانه ها، فاضلاب ناشی از فعالیت های انسانی را دریافت و به کمکفرآیند انتقال – انتشار آلودگی را در مسیر رودخانه پخش و غلظت آن را کاهش می دهند. این ویژگی خودپالایی رودخانه ها، جوامع را قادرساخته که فاضلاب آلوده خود را به درون رودخانه ها رها سازند؛ در حالی که میانگین کیفیت آب رودخانه ها برای اهداف مختلف قابل قبولباقی می ماند. در این مقاله انواع آلودگی و روش های انتقال آنها و همچنین نکات فنی جهت جلوگیری از آلاینده ها ارائه شده است.مدیریت مصرف سموم و کودهای شیمیایی و استفاده از روش های مبارزه بیولوژیک و مدیریت تلفیقی آفات، علف های هرز و بیماری ها گاممهمی در جهت نیل به کشاورزی پایدار و به تبع آن کاهش شدید عوامل آلاینده محیط زیست خصوصا پساب مزارع کشاورزی می باشد.برای جلوگیری از تولید و تخلیه آلاینده ها در دریا و منابع آبی توسط صنایع و دیگر دستگاه ها جریمه به تنهایی راهکار مناسب محسوبنمی شود، بلکه بایستی در این زمینه فرهنگ سازی شود. در عین حال اجرای مدیریت واحد را می توان از جمله راهکارها برای محافظترودخانه ها برای رفع مشکلات این بخش معرفی نمود.

آلاینده ها، رودخانه، انتقال آلودگی، خودپالایی، فاضلاب