الهام ملک زاده - استادیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

آلودگی خاک به کادمیوم به دلیل تجزیه ناپذیری و تحرک بالا در بدن موجودات زنده دارای اثرات زیانبار است. قارچ هایمیکوریز آربوسکولار در اکوسیستم های مختلف دنیا از جمله در خاک های آلوده به فلزات سنگین حضور دارند و استفاده ازآنها راه کار ارزشمندی در افزایش کارایی فرآیند زیست پالایی این مناطق است. گلومالین به عنوان پروتئین اختصاصیدیواره اسپور و هیف قارچ های میکوریز آربوسکولار شناخته شده است و کارایی ویژهای در تثبیت فلزات سمی در خاکدارد. روش دقیق و اختصاصی تشخیص گلومالین، ایمنی سنجی آنزیمی توسط آنتیبادی مونوکلونال میباشد. به منظورتعیین مقدار گلومالین تولیدی در شرایط آلوده و نیز توانایی آن در تثبیت کادمیوم، آزمون درون شیشه ای در پتری هایدو بخشی حاوی ریشههای تراریخت هویج (.Daucus carota L) میکوریزی با قارچ رایزوفاگوس ایرگولاریز طراحی گردید. بخش هیف پتری با سطوح 0، 0/001، 0/01 و 0/1 میلیمولار کادمیوم به شکل نیترات کادمیوم آلوده شد. پس ازاستخراج گلومالین، تشخیص و تعیین غلظت گلومالین در عصاره استخراجی، با روش ایمنی سنجی آنزیمی غیرمستقیمتوسط آنتیبادی مونوکلونال 32B11 انجام شد. میزان کادمیوم تثبیت شده توسط گلومالین نیز پس از رسوب و هضم گلومالین با جذب اتمی تعیین شد. واکنش ایمنی گلومالین با آنتی بادی مونوکلونال و نیز مقدار کادمیوم تثبیت شدهتوسط آن با افزایش غلظت کادمیوم به طور خطی افزایش یافت. روند افزایشی تولید گلومالین در هیف های برون ریشه ای وتثبیت کادمیوم توسط آن با افزایش سطح کادمیوم میتواند بیانگر ظرفیت بالای گلومالین در تثبیت فلزات سمی باشد.بنابراین، گلومالین از طریق کاهش قابلیت دسترسی زیستی کادمیوم و کاهش خطر سمیت آن برای شرکای همزیستقارچ میکوریز آربوسکولار و نیز سایر موجودات خاکزی، می تواند در حفظ و ارتقای سلامت خاک نقش مهم و کلیدی ایفا کند.

الایزا، آلودگی خاک، زیست پالایی، گلومالین