جمشید احسانی نیا - استادیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام، گروه کشاورزی، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان

در این تحقیق از 1556375 رکورد روز آزمون مقدار شیر مربوط به دوره اول شیردهی 190285 راس گاو هلشتاین به منظور بررسیتاثیر ناهمگنی اجزای واریانس بر پارامترهای ژنتیکی، ارزش اصلاحی برآوردشده و تغییر رتبه گاوهای نر و ماده ممتاز استفاده شد.داده ها طی سال های 1362-1392 توسط مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور از 8 گله جمع آوری شده بودند. داده ها بر اساس سطوح مختلف اندازه گله-سال به سه دسته بزرگ، متوسط و کوچک دسته بندی شدند. ناهمگنی واریانس ها باآزمون بارتلت بررسی شد و نتایج آن در دوره شیردهی اول معنی دار بود (p> 0/01) که نشان دهنده ناهمگن بودن واریانس ها بین اندازه های مختلف گله-سال است. برای برطرف نمودن احتمالی و یا کاهش ناهمگنی واریانس ها از روش پیش تصحیح رینتساستفاده شد. تغییر رتبه گاوهای نر و ماده ممتاز، همبستگی های رتبه ای و همچنین نسبت حیوانات انتخاب شده قبل و بعد ازتصحیح داده ها بر اساس ارزش های اصلاحی برآورد شدند. برآوردهای همبستگی وقتی که تمامی حیوانات نر و ماده ممتاز در نظرگرفته شدند بالا بودند. ناهمگنی واریانس تاثیر قابل ملاحظه ای بر تغییر رتبه و انتخاب 5 درصد گاوهای نر و 1 درصد گاوهایماده های ممتاز داشت. کاهش ناهمگنی واریانس با استفاده از روش پیش تصحیح باعث شد که در سطوح 1 و 5 درصد به ترتیب295 و 1238 راس از گاوهای ماده برتر و 3 و 13 راس از نرهای برتر در مقایسه با سناریوی واریانس همگن از لیست انتخاب خارجشوند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که واریانسها بین سطوح مختلف اندازه گله-سال ناهمگن بوده و این ناهمگنی بر رتبه بندی وانتخاب گاوهای نر و ماده ممتاز تاثیر می گذارد.

ناهمگنی واریانس، تغییر رتبه، ارزش اصلاحی، گاو هلشتاین، پیش تصحیح