بررسی تطبیقی روشهای اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت چرا از دیدگاه بهره برداران عشایری و کارشناسان

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 500

This Paper With 12 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

ICSDA04_0772

تاریخ نمایه سازی: 4 دی 1398

Abstract:

تخریب مراتع، اعمال چرای بی رویه و ضعف مدیریت صحیح چرا ز موضوعاتی است که تعادل اکوسیستم های مرتعی را به همزده و بقای زندگی شبانی را به مخاطره انداخته است. اعمال مدیریت چرا از دو دیدگاه کارشناسان و بهره برداران بومی هرکدام به تنهایی تا کنون ناکارآمد بوده است. بنابراین شناخت عوامل موثر بر مدیریت چرا به عنوان قدم اولیه برای بهبود وتبدیل این وضعیت به حالت پایدار ضرورت دارد. چون هدایت صحیح دام در مرتع باعث حفظ سلامت مرتع و دام می شود،بنابراین شناخت عوامل موثر بر مدیریت سنتی (بهره برداران عشایری) و مدیریت کارشناسی (فنی) چرا و چراگاه به بهره برداریمطلوب از مرتع کمک می نماید. این تحقیق در زیست بوم عشایر طایفه ی شش بلوکی از ایل قشقایی در استان های فارس وبوشهر در سالهای 1395 و 1396 انجام گرفت. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامهو مصاحبه) بود. برای تعیین حجم نمونه بهره برداران از روش کوکران استفاده شد. روایی- پایایی پرسشنامه انجام شد. از405 سرپرست خانوار و 45 کارشناس مرتبط با موضوع تحقیق پرسشنامه تکمیل گردید و نسبت به جمع آوری اطلاعاتمورد نیاز تحقیق اقدام شد. برای تلفیق دو دیدگاه بهره برداران و کارشناسان در خصوص تعیین و اولویت عوامل موثر برمولفه های مدیریت چرا در قلمرو قشلاق، ییلاق و زیست بوم از سه روش میانگین، AHP و روش ادغامی بهره گیری شدهاست. نتایج نشان داد که در روش میانگین گیری، درصد اشتراک دو دیدگاه 8 / 50 ، در روش 71/5AHP و در روش ادغامیمیانگین گیری و 45/1AHP می باشد. از نتایج تلفیق دو دیدگاه کارشناسان و بهره برداران می توان عوامل موثر بر مولفه زمانچرا (کاهش بارندگی و خشکسالی های پی در پی، وقوع سرمای زودرس در ییلاق، وقوع گرمای زودرس در قشلاق، کافیبودن علوفه در مرتع، کمبود آب در مراتع قشلاقی)، مولفه پراکنش مکانی چرا (نقش چوپان در هدایت گله، چگونگی توزیعمنابع آب در مرتع)، مولفه نوع و ترکیب دام (شرایط پستی و بلندی مرتع، فاصله از منابع آب، نوسانات اقلیمی و وقوعخشکسالی های پی در پی) و همچنین مولفه تعداد دام (معیشت بهره بردار، خشکسالی و نوسانات اقلیمی و میزان بارش هایسال) را بر شمرد.

Keywords:

مدیریت چرا , فرآیند تحلیل سلسله مراتبی , میانگین گیری , زیست بوم , بهره برداران مرتعی , اولویت بندی عوامل موثر

Authors

سیدمحمدرضا حبیبیان

دانش آموخته دکترای علوم مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

حسین بارانی

دانشیار، گروه مرتع، آبخیزداری و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران