روزینا حنیفی - دکتری جعرافیا وبرنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران مربی دانشگاه تهران

روابط متقابل و پیوند میان شهر ها و نواحی روستایی به طور گستره ای به عنوان عامل اصلی در فرایند تغییرات اجتماعی وفرهنگی مطرح می باشد. علیرغم این واقعیت، بیشتر نظریه های توسعه و رویه های اجرایی به دوگانگی جمعیت و فعالیت هاینواحی شهری و روستایی تاکید دارند. با توجه به نقش این روابط در فرایند تحولات و توسعه ی کانون های شهری و روستایی، علاوهبر بررسی انواع و علل روابط، شناخت آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی، و فضایی – کالبدی بر شهر و روستا و تلاشبرای کاهش اثرات منفی این روابط در راستای ساماندهی آنها، زمینه ساز توسعه ی پایدار نواحی روستایی و شهری خواهد بود. دراین مقاله ابتدا بحثی را در مورد روابط شهر و روستا ، سپس عوامل موثر آن در ایران و در نهایت انواع مدل هایی که روابط شهر وروستا را با آن ها مورد بررسی قرار می دهند مطرح می گردد. این تحقیق به مطالعه موردی در مورد عملکرد روابط متقابل وپیوندهای فضایی بین نقطه شهری ارومیه در روستای ریحان آبادواقع در بخش مرکزی این شهرستان پرداخته است. و در آن ازروش های تحلیلی توصیفی استفاده شده است. این مقاله نشان میدهد که چگونه روابط متقابل شهر- روستا بر تغییرات اجتماعی،اقتصادی و کالبدی این روستا اثر می گذارد. روش بررسی در این مقاله اسنادی (کتابخانه ای) و این نتیجه به دست آمد که روابطمتقابل شهر و روستا تاثیر چندانی بر توسعه نواحی روستایی نگذاشته اند و بیشتر در تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثربوده است و محدوده جغرافیایی مطالعه شده از آثار و پیامدهای کالبدی و ارگانیکی روابط روستا – شهر بی بهره بوده است.

سکونتگاه روستایی، روابط متقابل شهر- روستا، توسعه یافتگی فضایی و کالبدی ، پیامدهای فضایی، روستای ریحان آباد ارومیه