حمیدرضا روستا - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسن

آکواپونیک ترکیبی از پرورش ماهی (Aquaculture) و پرورش گیاهان (Hydroponic) در سیستمهای گردشی است . در این سیستم مواد دفعی ماهی که عمدتا ترکیبات نیتروژندار از قبیل آمونیاک، و ترکیبات غیر نیتروژنی مثل فسفر میباشند بوسیله گیاه جذب شده و از آب حذف میشوند. در سیستم آکواپونیک دانشگاه ولیعصر رفسنجان ، آب تانک پرورش ماهی پس از گذشتن از فیلترهای مکانیکی به بستر هیدروپونیک وارد شده و این بستر بعنوان بیوفیلتر محیط مناسبی برای رشد باکتریه ا از جمله نیتروزوموناس و نیتروباکتر ایجاد مینماید که به ترتیب کار تبدیل آمونیاک و نیتریت آب پرورش ماهی به نیتریت و سپس نیترات را انجام میدهند. مقداری از نیترات صرف تغذیه گیاهان میشود و آب تصفیه شده در سیستم دوباره وارد تانک پرورش ماهی میشود. با توجه به نیاز حرارتی ماهی کپور (30-20درجه سانتی گراد( و دمای آب قابل دسترس، این گونه از ماهیان گرمابی پرورش داده شد. سبزیهای برگی ریحان و نعناع و سبزیهای میوهای خیار و گوجه فرنگی با توجه به سازگاری مناسب به سیستم آکواپونیک معرفی شدند. ریحان، نعناع و گوجه فرنگی سازگاری خوبی با سیستم آکواپونیک نشان دادند در صورتیکه خیار در مراحل اولیه رشد احتمالا به علت آلودگی ریشه ها به قارچ های بیماریزا خشک شد. اندازهگیری پارامترهای فتوسنتزی و آبی در نعناع نشان داد که میزان فتوسنتز و کارآیی مصرف آب در تیمار آکواپونیک نسبت به هیدروپونیک بالا تر است. بطور کلی نتایج نشان دهنده وضعیت بهتر اکوفیزیولوژیکی گیاهان نعناع در سیستم آکواپونیک بود.