احمد مهربان - عضوباشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان انشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، زاهدان/ایران
سمیه دائمی - کارشناس اقتصاد و کارگزارزراعت صندوق بیمه کشاورزی

این آزمایش به منظور ارزیابی اثرات کودهای زیستی و تراکم بوته بر تولید محصول ارگانیک گیاه ماش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزیدانشگاه زابل به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل تلقیح بذور با کودهای زیستی در چهار سطح (ازتوبارو ، جلبک دریایی، پتا بارور 2 و شاهد) به عنوان عامل اول و تراکم بوته در چهار سطح (10، 15، 20 و 35سانتیمتری) به عنوان عامل دوم بودند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد تراکم 20 بوته در متر مربع بالاترین اجزای عملکرد (تعداد دانه درنیام و وزن هزار دانه)، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را به خود اختصاص داد. تراکم 40 بوته در متر مربع بالاترین ارتفاع و تراکم 10 بوته درمتر مربع بیشترین شاخه فرعی را به خود اختصاص داد. همچنین اثر تراکم بر طول نیام، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل، درصد پروتئین ودرصد فسفر معنی دار نبود. تلقیح کود زیستی با تاثیر بر اجزای عملکرد (ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام و وزن هزار دانه) وارتفاع بوته در مقایسه با عدم تلقیح باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه و عملکردبیولوژیک شد. عامل کود بر درصد فسفر، شاخص کلروفیل ودرصد نیتروژن نیز تاثیر داشت، برهمکنش تراکم و کود زیستی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنیدار شد؛ لذا با توجه به نتایج بدست آمده،در صورت مطالعات تکمیلی، می توان جهت حصول بالاترین عملکرد تلقیح بذور با ازتوبارور- 1 و تراکم 20 بوته در متر مربع را پیشنهاد کرد.

ازتوبارور- 1، ماش، تراکم، کودهای زیستی، عملکرد، درصد پروتئین