وضعیت آلودگی فلزات سنگین و نیترات در شیر و محصولات لبنی کشور

شیر و فرآورده های آن به دلیل ارزش غذایی بالا و مصرف در تمامی سنین بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را در بسیاریاز نقاط جهان تشکیل میدهد. آلودگی شیر به نیترات و فلزات سنگین یک خطر برای انسان به شمار می آید که در دورانکودکی بسیار شایع تر است. بنابراین باید گام های موثری در راستای بهبود و افزایش تولید شیر، کیفیت، بهداشت شیر و بهحداقل رساندن مقدار آلاینده ها در آن صورت گیرد. هدف از این مقاله جمع آوری و بررسی اطلاعات و یافته های پژوهش هاییاست که تاکنون در مورد تعیین غلظت فلزات سنگین و نیترات در شیر و محصولات لبنی ایران و دیگر کشورها انجام شدهاست تا بتوان کاستی های مطالعات گذشته در کشور را مشخص نموده و با ارائه راهکارهایی برای رفع این نوع آلودگی عملشود. در این مطالعه از پایگاه های اطلاعاتی مختلف ایرانی و بین المللی جهت جمع آوری منابع مطالعاتی استفاده شد کهدر نهایت 27 مقاله مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در اکثر مطالعات در مورد فلزات سنگین غلظت چندفلز شاخص و با سمیت بالاتر مورد بررسی قرار گرفته است که در این بین غلظت فلزاتی همچون Cd و Pb در اکثرمطالعات بالاتر از حد استاندارد گزارش شده است. در مطالعات صورت گرفته، افزایش غلظت فلزات سنگین و نیترات ناشیاز منشاء انسانی و به علت آلودگی صنایع مختلف و استفاده بیش از حد از آفت کش ها در زمین های کشاورزی اعلام شدهاست. استان های تهران، اصفهان و خراسان رضوی از نظر رشد صنایع آلاینده جزء سه استان اول؛ استانهای خوزستان،فارس و گلستان از نظرمصرف کود ازته جز بیشترین مصرف کنندگان کود و استان های اصفهان، تهران و خراسان رضوی ازنظر تولید شیر جز بیشترین تولیدکنندگان شیر هستند، پس میتوان این استانها را نیازمند پایش های دورهای آلودگیمواد غذایی از جمله شیر و محصولات لبنی به نیترات و فلزات سنگین بیان کرد.

Keywords:

فلزات سنگین , نیترات , شیرخام , آلودگی , محصولات لبنی