رسول میرزائی - دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
حسین جانمحمدی - استاد گروه علوم دامی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
مجید علیایی - استادیار گروه علوم دامی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سیدعلی میرقلنج - استادیار گروه علوم دامی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

به منظور بررسی تاثیر استفاده از منابع مختلف کلسیم و اندازه ذرات آن بر عملکرد و خصوصیات کیفی تخم مرغآزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل (3×2) با سه منبع (صدف معدنی، صدف دریایی، کربنات کلسیم) و دو اندازه ذرات (2-4 میلی مترو مخلوطی از 0-2 و 2-4 میلی متر) به مدت 8 هفته از سن 44-52 هفتگی در مرغان تخم گذار نژاد لگهورن سویه ی های لاین W-80 ، انجام شد. بدین منظور تعداد 192 قطعه مرغ تخم گذار با وزن بدن و تولید مشابه، به 6گروه آزمایشی تقسیم شدند و هر گروه شامل 4 تکرار با 8 پرنده (دو قفس مجاور) در هر تکرار بود. ابتدا قابلیت انحلال منابعمختلف کلسیم در اسید کلریریک 0/2 نرمال بررسی گردید و تفاوت های معنی داری در انحلال پذیری منابع در مدت زمان های متفاوت مشاهده گردید (p<0/05) به صورتی در بین منابع، کربنات کلسیم کمترین میزان انحلال پذیری و در بین اندازهذرات، اندازه ذرات ریز بیشترین انحلال پذیری را داشتند. همچنین اثر متقابل منبع و اندازه ذرات نیز تفاوت معنی داری را نشاندادند (p<0/05) به صورتی که بیشترین انحلال پذیری در منبع صدف معدنی مخلوط و صدف دریایی مخلوط و کمترینانحلال پذیری مربوط به کربنات کلسیم درشت بود. صفات مربوط به کیفیت داخلی تخم مرغ از قبیل وزن نسبی سفیده، وزننسبی زرده، شاخص زرده، ارتفاع سفیده، ارتفاع زرده و واحد هاو و صفات مربوط کیفی خارجی تخم مرغ، وزن تخم مرغ، وزننسبی پوسته، وزن نسبی پوسته، ضخامت پوسته استحکام و شاخص شکل تخم مرغ و وزن مخصوص تخم مرغ مورد بررسی قرارگرفت. اثرات اصلی و متقابل منبع و اندازه ذرات منبع کلسیم بر صفات کیفیت داخلی تخم مرغ از قبیل وزن نسبی سفیده،وزن نسبی زرده، وزن نسبی سفیده، وزن نسبی زرده، ارتفاع زرده، ارتفاع سفیده، واحد ها و و شاخص زرده در دوره های سههفته اول و سه هفته دوم معنی دار نبود ولی pH سفیده تخم مرغ به صورت معنی داری تفاوت نشان داد (p<0/05) که کم-ترین pH مربوط به جیره حاوی صدف معدنی و بیشترین pH مربوط به جیره حاوی صدف دریایی بود. اثرات اصلی و متقابلمنبع و اندازه ذرات منبع کلسیم بر صفات کیفیت خارجی تخم مرغ، وزن نسبی پوسته، ضخامت پوسته، خاکستر پوسته، دردوره های سه هفته اول و دوم معنی در نبود (p> 0/05) ولی وزن مخصوص تخم مرغ به صورت معنی داری تحت تاثیر اثراتاصلی منبع کلسیم قرار گرفت (p<0/05) و کمترین و بیشترین مقادیر به ترتیب با مقدار 1/078 و 1/081 مربرط به صدف معدنی و کربنات کلسیم بود.

انحلال پذیری، کیفی چوسته تخم مرغ، منابع کلسیم، مرغ تخم گذار