سعید مداح کلور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه علم و صنعت ایران
حسین افضلی مهر - استاد گروه آب و محیط زیست دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت ایران،

به دلیل افزایش روز افزون استخراج از منابع نفت و گاز واقع در بستر دریا، مسئله آبشستگی رسوبات در اطراف خط لوله دور از ساحل توجه زیادی به خود جلب کرده اس ت. در این مطالعه به مهمترین مطالعات انجام شده در زمینه آبشستگی خ طوط لوله از چ ند دهه گذشته تاکنون مروری داشته و به بررسی این پدیده از جنبه های مختلف پرداخته شده است. در ابتدا مکانیسم و مراحل تشکیل گودال آبشستگی در زیر خطوط لوله بررسی شده است. تشکیل گودال آبشستگی در سه مرحله شروع آبشستگی، فرسایش تونلی و فرسایش گردابی انجام می گیرد. در قسمت بعد به عوامل موثر بر عمق آبشستگی و مهمترین روابط ارائه شده جهت تخمین آن اشاره شده است. مهمترین عوامل موثر که اکثر پژوهشگران بر آن اتفاق نظر دارند عبارت است از عمق جریان، قطر لوله، سرعت جریان و اندازه متوسط دانه های بستر. سپس به بررسی پرکاربرترین و به روز ترین روش های حفاظت از خطوط لوله در مقابل آبشستگی پرداخته شده است. روش های بررسی شده شامل ر وش خود دفن شوندگی، روش استفاده از صفحات لاستیکی، روش لوله های زاویه دار، تشک های تقویت شده با فیبر، تشک های بتنی ، تشک ژئوتکستایل با پرده شیب دار و روش مانیتورینگ می باشد. در انتها نیز خلاصه ای از نتایج به دست آمده از مطالعات و پیشنهاداتی جهت پژوهش های آتی آورده شده است.

آبشستگی ، خطوط لوله ، مکانیسم ، عوامل موثر ، روش های حفاظت