محمود پورسراجیان - عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد

بافت های شهری تاریخی برای زنده ماندن، رفع نیاز های روز و ایفای نقش مناسب نسبت به کل شهر، در مواردی علاوه بر حفاظت نیاز به تغییر در خود دارند. یکی از اشکال تغییر، تغییر فیزیکی است که با ایجاد فضای کالبدی و کاربری جدید در بخشی از بافت صورت می گیرد. این تغییر باید ارزش های بافت شهری تاریخی را حفظ کند و زندگی آن بافت را نیز تضمین نماید. بر این اساس، هدف اصلی مقاله، تعریف چارچوبی برای ارزیابی تغییرات طراحی شده در بافت های شهری تاریخی، در راستای اطمینان از رعایت دو اصل پیش گفته می باشد. در این راستا، با اتخاذ رویکرد حفاظت و بازآفرینی یکپارچه به عنوان جامع ترین رویکرد موجود، با روش استدلال منطقی و شیوه مطالعه اسنادی، معیارها و زیرمعیارهای چارچوب ارزیابی تدقیق می گردد؛ و و با شیوه پرسشنامه ای شاخص های زیرمعیارها تعیین می گردد. سپس با روش شبیه روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی ولی ساده تر و با زمان بری کمتر، و با تکیه بر شیوه پرسشنامه ای، اولویت معیارها و شاخص ها تعیین می گردد. در این مقاله، برای تعیین شاخص ها، متخصصان و دانشگاهیان به عنوان یکی از ذی نفوذان تغییر مورد پرسش قرار گرفته اند. نتایج مقاله، با توجه به ارزش های تاریخی، ارزش های فرهنگی و ارزش های روز بافت های شهری تاریخی، و تفسیر اصل هماهنگی در دو اصل احترام و حفظ ارزش های بافت شهری تاریخی و تقلید نکردن شامل احترام به اصول و ارزش های حال و آینده و احترام به تغییر ، سه معیار احترام و حفظ ارزش های تاریخی و فرهنگی ، حفظ و ارتقای ارزش های روز بافت شهری تاریخی و استفاده از معیارهای ارزشمندی آثار بافت در تغییر را به عنوان معیارهای ارزیابی تبیین می کند.

بافت شهری تاریخی، رویکرد حفاظت و بازآفرینی یکپارچه، معیار ارزیابی، متخصصان و دانشگاهیان