نفیسه سادات فتاح - کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دولت آباد
مهران جمشیدی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان

از اولین نیازهای بشر که در سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو بعد از مسائلی چون گرسنگی و تشنگی مطرحشده است نیاز به حس آرامش است. مسکن بیش از یک سرپناه صرفا فیزیکی است. از طرفی انسان بیش از 90 % عمر خود را در فضاهای داخلی سپری می کند. شهر اصفهان با دارا بودن بافت تاریخی زنده و درخور توجهش از ارزشمندترین منابع در شناخت هنر معماری به شمار می رود. علاوه بر اشتراکات شغلی و اقتصادی یکی از شاخصه هایی که محله های مختلف این شهر را از هم جدا کرده است دین و مذهب بوده است. محله جلفای اصفهان در محدوده مرکزی حوزه جنوب رودخانه زاینده رود است که سابقه آن به دوران شاهعباس اول میرسد و به علت خصوصیات مذهبی از سایر محلات متمایز است و می توان تبلورش را در کالبد و فضای محیط مشاهده کرد. وجود غیر ارمنی ها به داخل بافت از طریق تملک اراضی ساکنان ارمنی نیز از عوامل تهدیدکننده هویت بافت در هر دو سطح کالبدی و اجتماعی است. در سطح رفتاری غیر ارامنهی مهاجر با ایجاد دژهای چندطبقه نفوذناپذیر اغلب باهدف اقتصادی در بهترین نقاط بافت از منظر محیطی (خصوصا بر مادی شایج) و همچنین در قلب حریم زندگی ساکنان بومی آنقدر بی تفاوت و غریبه می نمایند که بیشتر باعث تضعیف تعاملات اجتماعی و بر هم خوردن آرامش روانی ارامنه می شود. هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی مسکن با توجه به عوامل ایجاد آرامش روانی برای ساکنین ارمنی مجتمع مسکونی در محله جلفای اصفهان می باشد. نوع روش پژوهش کیفی با رویکرد قوم نگاری است. بنابر نتایج حاصل از پرسشنامه ها و بررسی روحیه و سبک زندگی مردم ارامنه در محدوده سایت این نتیجه حاصل شد که افراد با بهره بردن از تابش نور طبیعی و ارتباط بصری با فضای سبز و نشانه های خداوند و داشتن حریم خصوصی برای عبادت و فضاهایی که سبب برقراری تعاملات اجتماعی بیشتر ساکنین می شود احساس آرامش روانی می کنند.

الگوی مسکن، آرامش روانی، مجتمع مسکونی، ارامنه، جلفا اصفهان