مهشید نواب مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی مواد، دانشگاه تبریز
شاهین خامنه اضل - دانشیار، گروه مهندسی مواد، دانشگاه تبریز

مجموعه های متحرک مکانیکی در خلا و تماس مستقیم بین سطوح در کاربردهای فضایی، باعث شده است که تحقیقات زیادی برای یافتن پوشش های روان کننده جامد-جامد با عمر طولانی انجام شود. اخیرا استفاده از پوشش کربن شبه الماس DLC رایج شده است و بسته به خواص مورد نیاز، روش های مختلفی برای رسوب دهی استفاده می شود. پوشش DLC هیدروژن دار، رشد زیادی در صنعت برای استفاده های گوناگون کرده است، زیرا ضریب اصطکاک کم و مقاومت به سایش بالایی دارد. بیشترین روش مورد استفاده برای سنتز فیلم های کربن شبه الماس روش رسوب نشانی شیمیایی بخار CVD، پلاسما ماکروویو در فشار کم متان و گاز هیدروژن است. اما این فرآیند ها هزینه بالایی دارد. روش آبکاری الکتریکی از لحاظ ارزانی تجهیزات و سادگی فرآیند برای تهیه فیلم های DLC و مواد کربنی مربوطه در حال رقابت با سایر روش ها است. به دلیل اینکه پوشش کربن شبه الماس به دست آمده به روش الکتروشیمیایی دارای تنش داخلی است، برای حل این مشکل، کربن شبه الماس با عناصر مختلفی آلاییده (دوپ) می شود که به نظر می رسد فلز نیکل عملکرد بهتری از نظر خواص مکانیکی و سایشی دارد. در این مقاله انواع کربن شبه الماس، کاربرد و روش ساخت آن، فیلم های کربن شبه الماس آلاییده شده با فلزات و نیکل و خواص مکانیکی و سایشی آن بررسی می گردد.

پوشش کربن شبه الماس, پوشش روان کننده, خواص سایشی, کربن شبه الماس دوپ نیکل