ارزیابی ویژگی های شدت خشکسالی های اقلیمی در گام های زمانی مختلف در مناطق خشک ایستگاه های همدید کرمان و اصفهان

هدف از انجام این پژوهش بیان برخی از ویژگی های خشکسالی اقلیمی بهویژه شدت آنها در مناطق خشک ایران است. بدین منظور پس از تهیه داده های ساعتی مربوط به میانگین، بیشینه و کمینه دما و نیز میانگین بارش برای ایستگاه های همدیدی کرمان و اصفهان معرف مناطق خشک کشور در دوره اقلیمی 51 ساله ( 2015 - 1965 ) و تبدیل به داده های روزانه و ماهانه، شدت خشکسالی های اقلیمی بر اساس چهار شاخص SPI ، RDI ، SPEI و EDI در طول دوره آماری 2015 - 1965 و در 5 گام زمانی مختلف محاسبه و بررسی شد و کارایی هر شاخص در تعیین ویژگی های خشکسالی اقلیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شدت های خشکسالی محاسبه شده به وسیله هر یک از شاخص ها در گام های زمانی مختلف در مناطق خشک (کرمان و اصفهان) تغییرات و نوسانات ماهانه مشابهی دارند. در هر دو منطقه با اقلیم خشک، شاخصی که بیشترین همبستگی را با سایر آنها در گام های زمانی مختلف دارد، مشابه است. به طوری که، در کرمان RDI6 با ضریب همبستگی ( 63 / 0 ) و در اصفهان نیز RDI6 با ضریب همبستگی ( 65 / 0 )، بیشترین همبستگی را با سایر شاخص ها داشته، کارایی بالاتری جهت توجیه تغییرات کمی دیگر شاخص ها دارند. بیشترین تعداد ماه های خشک در هر دو ایستگاه بدون در نظر گرفتن گام زمانی. به وسیله شاخص EDI تعیین شده، اما در گام های زمانی مختلف، شاخص SPEI کارایی بالاتری جهت تعیین تعداد ماه های خشک دارد. بعلاوه شاخص های خشکسالی در هر دو ایستگاه در 60 % از سال های مورد بررسی، بیانگر تسلط خشکسالی است. ضمنا از نظر فراوانی وقوع ماه های خشک در شدت های مختلف خشکسالی، کلاس شدت خشکی ملایم ( 0 > I> 1 -) با فراوانی 65 % و سپس کلاس شدت خشکی متوسط ( 1 > - I> 5/1-) 25% دارای بیشترین درصد فراوانی، و کلاس خشکی شدید و بسیار شدید ( 5 / 1 > - I ) کمترین درصد فراوانی ( 15% ) را درهر دو ایستگاه داشتند.

Keywords:

شاخص SPI , RDI , SPEI , EDI , شدت خشکسالی