مروری بر کاربردهای عناب در علوم دامی و دامپزشکی

عناب با نام علمی Ziziphus Jujuba یکی از گیاهان دارویی خوراکی است که خواص آنتی باکتریال و آنتی اکسیدانی این گیاه و دارا بودن ترکیباتی چون ویتامین های A ، B ، C و خصوصا ویتامین C بسیار، هشت نوع فلاونوئید و نوع خاصی از پروتئوگلیکان، استرول ها، تانن ها، ساپونین ها و اینولین در بافت میوه عناب و همچنین بتولیک اسید و سینوتینیک اسید در برگ های آن، پژوهشگران و دانشمندان را بر آن داشته است که از این گیاه ارزشمند بیش از پیش بهره برده و بتوانند آن را در عرصه هایی چون دام پروری و علوم دامی، آبزی پروری و دامپزشکی به کار ببرند. نظر به این مسئله سعی شده است در این مقاله مروری به تعدادی از این پژوهش ها و مطالعات در زمینه های مذکور و همچنین مطالعات دیگر صورت گرفته روی مدل های حیوانی اشاره شود. در این مطالعه مروری دسترسی به مقالات با استفاده از بانک های اطلاعاتی و موتورهای جست و جو مانند Google Scholar ، PubMed ، Elsevier و SID و کلیدواژه های عناب، دیابت، شاخص های گلایسمیک، قند خون و گیاهان دارویی صورت گرفت. بازه زمانی مقالات مورد استفاده به جز چند مورد که اشاره به آن ها با وجود گذشت زمان طولانی ضروری به نظر می رسید، از سال 2000 میلادی و 1380 شمسی بود. نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد که برگ درخت عناب دارای پروتئین متوسط و کلسیم بالا م ی باش د ، ل ذا ارزشغذایی آن نسبتا خوب بوده و می تواند به عنوان جایگزین بخشی از علوفه جیره مورد استفاده قرار گیرد. از سوی دیگر افزودن پودر ضایعات عناب به جیره جوجه ها ی گوشتی بدون این که تاثیر نامطلوب بر صفات عملکردی پرنده داشته باشد، موجب افزایش عضله سینه و کاهش چربی می گردد. البته عناب باعث کاهش تعداد میکرواورگانیسم ها و جلوگیری از رشد باکتری ها و افزایش ماندگاری نیز شده است. همچنین عصاره میوه عنابمانع از وقوع بیماری کبد چرب شده و می تواند اثرات حفاظتی در برابر عوامل کارسینوژن و توکسیک روی سلول های کبدی داشته باشد. گفتنی است نتایج از این فرضیه پشتیبانی می کنند که پیش درمانی با عصاره میوه عناب مانع از بروز سندرم کبد و کلیه حاصل از اتانول می گردد. علاوه بر تاثیرات گسترده کبدی و کلیوی، عصاره عناب تاثیر مثبت بالایی بر آسیب های نورولوژیک و اثرات مفیدی بر روند رشد مو دارد. عمده تاثیر عناب بر کاهش قند و چربی خون است که در پیشگیری از التهاب ناشی از دیابت و کنترل و درمان آن سودمند است؛ بنابراین با توجه به آنچه گفته شد لازم است توجه بیشتری به استفاده از عناب در عرصه های دامپروری، آبزی پروری و دامپزشکی شود و مطالعات بیشتری روی مدل های حیوانی صورت گیرد.

Keywords:

عناب , گیاهان دارویی , دام پروری , آبزی پروری , دامپزشکی , مدل های حیوانی