غلامرضا توکلی کرقند - عضوهیات علمی بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی
مهناز کهنسال - کارشناس مسئول حفک نباتات مدیریت جهاد کشاورزی سربیشه، خراسان جنوبی
هادی زراعتگر - عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

مگس میوه عناب مهمترین آفت عناب است. حشرهی کامل، مگس کوچکی است به اندازه 7 - 5 میلیمتر به رنگ زرد که دارای لکه های سیاه در ناحیه پرونوتوم می باشد. همچنین دارای نقوشی روی بال های جلو می باشند که در مگس عناب به صورت علامت 118 می باشد. این حشره زمستان را به صورت شفیره در خاک سپری می کند. حشرات کامل از اواخر اردیبهشت ظاهر و به طور میانگین 6 / 6 روز بعد از ظهور جفت گیری می کنند. 2 نسل در سال دارد که خسارت نسل اول بسیار شدید و تا حدود 95 % است و باعث ریزش شدید میوه ها می شود. این آفت در ایران به خصوص در جنوب ایران از جمله بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خراسان جنوبی و نیز در کشور هندوستان گونه های مختلفی از جنس Ziziphus مانند عناب معمولی، سدر، عناب هندی و کنار را مورد حمله قرار می دهد. این آفت تنها گونه های جنس Zizyphus را آلوده می کند. مناطق پراکنش شامل بنگلادش، چین، گرجستان، هند، جزایر اقیانوس هند، ایران، موریس، عمان، پاکستان، جنوب اروپا، ترکمنستان، ترکیه و ازبکستان می باشد. شناخت مرفولوژی ظاهری و خصوصیات بیولوژیکی هر آفت و نحوه و میزان خسارت و مناطق پراکنش آن می تواند به اتخاذ تصمیم بهتر برای کنترل و مدیریت آن کمک کند. اطلاعات جمع آوری شده از مناطق مختلف پراکنش این آفت در جهان می تواند زمینه تعیین بهترین روش کنترل در چارچوب یک برنامه جامع کنترل تلفیقی ( IPM ) را ایجاد نماید. مطابق نتایج در استان نیز بهترین روش کاهش خسارت مگس عناب به صورت تلفیقی می باشد. شخم زمستانه جهت از بین بردن شفیره های زمستان گذران آفت در اثر سرما در ماه های دی و بهمن، حذف علف های باغ پس از برداشت محصول که اماکن زمستانه مناسبی می باشند. در بهار بعد از تشکیل میوه، برای انجام نظارت بر اپیدمی و شکار انبوه در تراکم کم تا متوسط مگس عناب از تلفیق مواد جلب کننده مانند کارت زرد، ملاس چغندر یا سراتراپ (جلب کننده غذایی) به همراه سم مالاتیون و نهایتا در تراکم بالا از سموم مختلف در سال های مختلف استفاده شود زیرا باعث عدم ایجاد مقاومت آفت و عدم طغیان آفات ثانویه ای مانند پارانشیم خوار عناب می شود.

مگس میوه عناب، پراکنش جغرافیایی، دامنه میزبانی، میزان خسارت