نیلوفر خاورزاده - دانشجوی ارشد مهندسی انرژی تجدید پذیر، پژوهشکده انرژی، پژوهشگاه مواد و انرژی
فرح سادات هالک - دانشیار پژوهشکده انرژی، پژوهشگاه مواد و انرژی
محسن میرمحمدی - استادیارگروه مهندسی عمران ومحیط زیست، دانشگاه تهران

مصرف سوخت های فسیلی در سیستم حمل و نقل شهری تهران، منبع اصلی آلاینده BTEX ( بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن) در هوای تهران است. بنزن موجود در اتمسفر، عامل افزایش بیماریهای خطرناک از جمله سرطان ریه و خون می باشد. شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، مصرف بنزین در سال 96 را درکل کشور حدود 74.7 میلیون لیتر در هر روز گزارش کرده است. مصرف شهر تهران به تنهایی حدود 12.2 میلیون لیتر در روز بوده، که این رقم 6.1 درصد مجموع مصرف کل کشور است (حدود مصرف 10 استان). در نمونه برداری و سنجش آلاینده BTEX که در نیمه دوم سال 96 در ایستگاه های مختلف انجام می گرفت، بالاترین میزان توزیع و مصرف بنزین را در شب زلزله تهران در تاریخ 28 آذر 1396، مقدار 27 میلیون و 600 هزار لیتر بنزین مصرف شد، به طوریکه صبح روز بعد از زلزله، آلاینده BTEX (با توجه به استاندار NIOSH) در منطقه 6 شهرداری به عنوان نقطه مرکزی شهر و یکی از پر رفت و آمد ترین مناطق مرکزی تهران، برای بنزن 709 میکرو گرم بر متر مکعب، تولوئن 1117.28، اتیل بنزن 388.89 و زایلن 952.14 سنجش شد. این در حالیست که با نمونه برداری در روزهای عادی در همان هفته و در همان منطقه (با شرایط مشابه آب و هوایی و شرایط پایداری و میزان مصرف 12 میلیون لیتر بنزین در روز) بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن به ترتیب 255.53 ، 387.03، 106.47 و 343.5 میکرو گرم بر متر مکعب بدست آمد. در کشور هایی که از سوخت سبز و تجدید پذیر برای سیستم حمل و نقل استفاده می کنند، غلظت آلاینده بنزن در هوا چیزی حدود 5 تا 10میکرو گرم بر متر مکعب می باشد. هدف از ارائه این تحقیق، نشان دهنده بحران غلظت آلاینده ها از جمله BTEX با مصرف سوخت های فسیلی و لزوم استفاده از سوخت های پاک در سیستم های حمل و نقل شهری می باشد.

سوخت سبز، آلودگی هوای تهران، BTEX، منطقه 6 شهرداری تهران، ترکیبات آلی فرار