علیرضا زارع زردینی - کارشناس ارشد مهندسی و مدیریت ساخت
علی محمد احمدوند - استاد دانشگاه ایوانکی
مسعود احمدوند - عضو هیئت علمی دانشگاه ایوانکی

کاربرد پدافند غیرعامل در طراحی و اجرای فضاهای آموزشی (مدارس)، موضوعی است که در این تحقیق به آن پرداخته می شود. از آنجائی که حجم قابل توجهی از ساخت و ساز سالیانه کشور به ساخت مدارس اختصاص دارد و دانش آموزان و معلمان مدرسه حدود 30 درصد از وقت روزانه خود را در ایام تحصیل در مدرسه می گذرانند، همچنین با توجه به اینکه تعدادی از مدارس ایران در طی دوره 8 ساله دفاع مقدس، مورد حمله رژیم بعث عراق قرار گرفتند و در زمان انجام این تحقیق نیز مدارس کشور یمن از جمله اهداف حملات هوایی متجاوزین سعودی قرار دارند؛ لذا انجام تحقیقی در خصوص کاهش آسیب پذیری فضاهای آموزشی ضروری به نظر می رسد. در راستای این تحقیق، لیستی از عوامل مهم کاهش آسیب پذیری مدارس از منظر پدافند غیرعامل تهیه و به صورت پرسشنامه تدوین گردید. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و جهت جمع آوری داده ها و اطلاعات از روش بررسی اسناد، کتابخانه ای و روش میدانی پرسشنامه استفاده گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS بهره گرفته و نوع تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده از پرسشنامه، از بین عوامل پانزده گانه کاهش آسیب پذیری مدارس، به ترتیب عوامل استانداردهای طراحی مدارس با میانگین وزنی 4.39 ، اصول پدافند غیرعامل با میانگین وزنی 4.01 و درجه اهمیت خیلی زیاد حائز رتبه های اول و دوم گردیدند. عامل مکان یابی احداث مدارس با میانگین وزنی 3.80 و درجه اهمیت زیاد، جایگاه سوم را به خود اختصاص داد. سه اولویت انتهایی به ترتیب، عوامل پوسته خارجی ساختمان با میانگین وزنی 3.08 و با درجه اهمیت زیاد، نقش نظارتی سازمان نوسازی مدارس با میانگین وزنی 2.88 و رعایت استاندارد 2800 با میانگین وزنی 2.64 و با درجه اهمیت متوسط، در جایگاه های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم قرار گرفتند. از نظر پاسخدهندگان بقیه عوامل با درجه اهمیت زیاد تشخیص داده شدند.

پدافند غیرعامل، فضاهای آموزشی، آسیب پذیری، پناهگاه