سید جعفر حجازی - استادیار گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

بافت های فرسوده اگر چه به خودی خود به عنوان یک معضل شهری مطرح می شوند، اما در حقیقت پتانسیل بالقوه ای می باشند که می توان با شناسایی، برنامه ریزی و اجرای دقیق به یک فرصت مناسب تبدیل شوند. در حال حاضر و تا زمان اتخاذ سیاست های روشن، عملی و مطمئن، مشکل اساسی مواجهه با مساله بافت های فرسوده شهری، مشکل تصمیم گیری و برنامه ریزی در ابعاد کلان و خرد است . یکی از اقدامات مهم در افزایش قدرت تصمیم گیری؛ گونه شناسی این بافت ها براساس شاخص های متفاوت جهت انتخاب مداخله مناسب در ابعاد گوناگون می باشد. با این حال هدف این پژوهش، ارائه یک گونه شناسی از بافت های فرسوده شهری در شش شهر استان خوزستان که شامل 56 محله می باشد، به صورتی که تمام اشکال متنوع بافت فرسوده را پوشش داده و در عین حال با تمرکز بر خصوصیات متمایز هر بافت، ارائه شده باشد. روش پژوهش از نظر ماهیت نظری-کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی می باشد. یافته ها حاکی از آن می باشد که پس از بررسی شاخص های گونه شناسی در محلات مورد مطالعه در شاخص موقعیت شکل گیری 70 درصد محلات در موقعیتمرکزی و میانی، در شاخص زمان شکل گیری 41 درصد محلات جزء بافت تاریخی و قدیمی، در شاخص وسعت بافت 36 درصد محلات مساحتی بیش از 50 هکتار، در شاخص ارزش بافت 33 درصد دارای میراث شهری و در شاخص کالبدی 41 درصد محلات ناپایدار بوده اند. در مجموع می توان گفت بدون گونه بندی بافت های فرسوده نمی توان سیاست های اجرایی و نوع مداخله مناسب در احیاء و بازآفرینی اینگونه بافت ها را انتخاب نمود.

گونه شناسی، بافت فرسوده، شاخص های جغرافیایی و تاریخی، استان خوزستان