مهدی اخروی - دانشجوی دوره ی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
مرادعلی واعظی - استادیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

جایگاه سخن ، ارتباط آن با زبان و اندیشه و ارج وپایگاه این موهبت الهی در آراء سخنوران نامی زبان فارسیمقوله ای است که می تواند سابقه ی این نگاه عمیق علمی را در زبان فارسی نشان دهد. با توجه به جایگاه شعریحکیم نظامی گنجوی، در روند تحول شعر فارسی، دانش علمی و ادبی عمیق این شاعر و پرداختن صریح او بهبرخی مقوله های فنی، علمی و اخلاقی در حوزه ی شعر، و داشتن چهارچوب نظری منسجم ادبی، استخراجدیدگاه های این حکیم سخن شناس، اهمیت ویژه می یابد.در این جستار، گنج های پنج گانه ی حکیم، با روش متن پژوهی، بررسی گردید ونظرات شاعر را درموضوع سخن وسخنوری، بسیار علمی وگاهی بدیع وامروزی ومنطبق با برخی از جدیدترین نظریات، در حوزه ی علم زبان شناسیامروز یافتیم. پرداختن اختصاصی به مقوله ی سخن در شعر نظامی نشان داد که حکیم گنجه، شاعری نظریه پردازدر حوزه های مختلف دانشی و هنری است که درهر زمینه سزاوار بررسی متقلی است و منجر به شناخت بیشترعمق تفکر شاعر و ترسیم عینی تر یافته ها و نظریات علمی و هنری این اندیشمند بزرگ خواهد شد.

سخن ، اندیشه ، حکیم نظامی، مضمون ، نوگرایی ، شعر