احسان تقی زاده طوسی - استادیار فیزیک هسته ای، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران پژوهشکده زعفران، دانشگاه تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران

ابتدا از روش فعال سازی نوترونی برای اندازه گیری غلظت عنصر جیوه در خاک مزرعه زعفران و همچنین قسمت های مختلف گیاه زعفران استفاده شد. سپس نرخ انتقال این عنصر بین خاک مزرعه و گیاه زعفران با استفاده از آنالیز آماری تی تست جفت شده تعیین گردید. جیوه در محصول زعفران نزدیک بخش های صنعتی و شهری بسیار بیشتر از مناطق دور از منابع تولید کننده آلودگی محیط زیستی یافت شد. غلظت جیوه در محصول زعفران مزارع بسیار نزدیک به پالایشگاه نفتی و انبار فرآوده های نفتی تربت حیدریه به میزان 55 درصد از حد مجاز بیشتر بود. همچنین جیوه در خاک مزارع یافت نشد، در حالی که در گیاه زعفران وجود داشت. این نشان می دهد که جیوه از طریق هوا و عمل فتوسنتز جذب گیاه زعفران می شود. براساس این تحقیق، فلز سنگین جیوه بین بنه و گلبرگ های زعفران به راحتی قابلیت جابجایی دارد. اما کلاله های زعفران به عنوان تنها بخش خوراکی زعفران به میزان بسیار کمی جیوه در خود ذخیره کرده و این فلز به راحتی به این بخش گیاه زعفران منتقل نمی شود.

جیوه، زغفران، فعال سازی نوترونی