شیدا مهنام - دکترای روابط بین الملل و مدرس دانشگاه

جهان امروز به دلایلی همچون بحران های زیست محیطی، مهاجرتها، تغییرات اقلیم، خشونت و ترور، مناقشات نظامی، سیاسی و امنیتی، توسعه و ترویج فضای مجازی با چالش ها، تهدیدات و دگردیسی های به سزایی مواجه می باشد که این تغییرات اگرچه تبعات مثبتی را نیز برای جهان کنونی به ارمغان آورده اما در کنار آن منجر به ترویج وحشی گری وبی عدالتی در سراسر دنیا نیز شده است. در این فضای تنگناهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان کشورها موضوعات مدیریتی همچون مدیریت شهری با استفاده از ابزارهای نرم همانند دیپلماسی فرهنگی میتواند تاثیرگذاری مطلوب و مثبتی را در تسریع روند دستیابی به صلح و توسعه پایدار را برای کشورها فراهم آورد. امروز مدیریت شهری تنها رسیدگی به امور سخت افزاری و سازه های شهرنبوده و نیاز به توجه به مولفههای نرم و زیرساخت های نرم، علی الخصوص زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی برای یک مدیریت مطلوب شهری ضروی به نظر می رسد که می تواند فرایند صلح سازی شهری را تسریع نموده و توجه به زیرساخت های فرهنگی، اجتماعی، تعاملات و مذاکرات فرهنگی می تواند رویکرد مدیریتی شهری را به شدت ارتقا و توانمند کرده و مسئولیت های خروجی را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب تغییر دهد. در مقاله حاضر در نظر است با بررسی ابزارهای دیپلماسی فرهنگی شهری و توجه به موضوعات نوینی همچون آموزشهای شهروندی، دیپلماسی فرهنگی و شناسایی ظرفیتها و پتانسیلهای شهری ، نقش آفرینی و حضور شهرها در شبکه سازیهای شهری ملی و بینالمللی، برند سازی شهری و البته به صورت موازی توسعه روستایی در مجاورت شهرها به نقش مدیریت شهری در روند دستیابی به صلح بپردازیم .به نظر میرسد به دنبال بحران اشتغال و کارآفرینی به ویژه در حوزههای روستایی برخی از جوامع علی الخصوص کشورهای در حال توسعه با بحران تمایل فزاینده مردم به شهری شدن و کاهش مطلوبیت زندگی روستایی روبرو میباشند. فرهنگ روستانشینی به شدت در حال تخریب است و با بحران هجوم روستاییان با هر تخصص و هر ظرفیتی به شهرها روبرو هستیم. این افراد اغلب به دلیل بحرانهای زیست محیطی، اشتغال، کسب و کار و نبود زیرساختهای لازم برای زندگی استاندارد روستایی به سمت شهرها کشیده می شوند که مهم ترین تبعات این بحران، توسعه حاشیه نشینی در اطراف شهرهای بزرگ و در هم تنیده تر شدن حلقه های آسیب های اجتماعی و ترویج فرهنگ تبعیض، خشونت، بی عدالتی و بحران تاب آوری اجتماعی است. آنچه که در این مقاله تاکید می شود، این است که امروز شهرها با تکیه بر تک تک ظرفیتهای فرهنگی و اجتماعی خود، شناسایی و برجسته سازی آنها در تلاش اند که در تعاملات و دیپلماسی شهری خود با رویکردی بین المللی با شهرهای دیگر ارتباط برقرار نموده و با اتخاذ یک رویکرد بین المللی خروجی تاثیرگذارتری در عرصه شهری ملی مدیریتی اتخاذ نمایند. در این مقاله با تاکید بر مطالعه تطبیقی مدیریت شهری در خصوص شهرهایی که شباهت های سازه ای، تاریخی، ارزشی، فرهنگی، اجتماعی و بومی به یکدیگر دارند با تاکید بر آموزش های شهروندی و ارتقای آگاهی بخشی شهروندان در خصوص حقوق شهروندی، نقش شبکه سازی های بین المللی در تسهیل تعاملات شهری و انتقال تجارب مطلوب و ترویج دیپلماسی شهری به دنبال تسریع روند دستیابی به صلح و توسعه پایدار شهری هستیم.

مدیریت شهری، دیپلماسی فرهنگی، آموزش شهروندی، حقوق شهروندی، توسعه پایدار شهری