یاسر قاسمی آریان - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

حفظ پوشش گیاهی، فصل مشترک تمام سناریوها در زمینه ی مدیریت مرتع است که متعاقبا حفظ منابع ارزشمند آبو خاک را به ارمغان خواهد آورد. در این راستا توجه به شایستگی منابع آب از نظر کمیت، کیفیت و پراکنش آن، کهنوعی راهبرد سازگاری با کمآبی در مناطق خشک محسوب شده، نقش مهمی در بهره برداری بهینه از پوشش گیاهیمراتع ایفا خواهد نمود. تحقیق حاضر با هدف تعیین شایستگس منابع آب شرب دام در مراتع جنوب غرب سبزوار بااستفاده از دستورالعمل FAO و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام گرفت. برای این منظور ابتدامحدوده سامانه های عرفی و منابع آب هریک شناسایی گردید. سپس ضمن نمونه برداری از آب هر منبع، موقعیتمکانی، کمیت و کیفیت هر کدام (EC, TDS و (Mg(+2( تعیین گردید. در نهایت از تلفیق لایه های کمیت، کیفیت ونقاط هم فاصله از منابع آب (تهیه شده برای چهار شیب 10-0، 30-10، 60-30 و 60 > درصد) مدل شایستگی منابع آب تنظیم گردید. مدل شایستگی نهایی منابع آب نشان داد که بترتیب 17، 45/7، 2/4 و 34/9 درصد از مراتع مورد مطالعه دارای طبقه شایستگی (S(3), S(2), S(1 و N می باشند. نتایج نشان داد منابع آب منطقه مورد مطالعه محدودیتی ازنظر کمیت و کیفیت برای شرب دام نداشته، اما شیب و پراکنش نامناسب منابع آب عامل محدود کننده برای شایستگی آب منطقه محسوب می گردند.

مدل شایستگی منابع آب، کمیت آب، کیفیت آب، پراکنش منابع آب، سبزوار