سید رسول میرقادری - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
ایمان دباغ چیان - کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران

سیستم شبکه خرپای جانبی یا دایاگرید اساسا از نظر سازهای سیستمی کاربردی و کارآمد است که فارغ از جلوه زیبا و دسترسی و انعطاف بالای آن از منظر معماری، از نظر سازهای نیز با استفاده از ظرفیت محوری اعضای قطری می تواند تقاضای مورد نیاز برای باربری ثقلی و جانبی را به طور همزمان تامین کند. اگرچه مختصر مطالعاتی که به بررسی رفتار این قاب در اثر بار جانبی زلزله پرداخته است، نشان می دهد که رفتار غیرخطی این قاب چندان مناسب نیست. چرا که عمده نیروی وارده بر سازه توسط اعضای قطری تحمل می شوند و این اعضا به دلیل مشارکت در باربری ثقلی نباید وارد ناحیه غیرخطی شوند. این اتفاق باعث می شود تا اساسا نتوان از رفتار غیرخطی این قاب استفاده کرد و در مناطق لرزه خیز حتما باید به صورت الاستیک طراحی شود. اما با تغییر هندسه و ایجاد مدولی جدید به جای مدول مثلثی شکل، می توان مسیر نیرو را منحرف نمود و اعضای دیگری را نیز در مسیر اصلی باربری قرار داد. همچنین در گره اتصال این قاب، تعداد زیادی عضو به هم متصل میشوند که باعث پیچیدگی رفتار و روش ساخت این سازه می شود. باز کردن گره اتصال و ایجاد تیر پیوند در محل تقاطع اعضا می تواند مشکلات اصلی این سازه را از بین ببرد و سیستمی منعطف را بوجود می آورد که مزایای زیادی دارد. تحلیل های صورت گرفته در این پژوهش نشان می دهد که با مدول جدید، امکان دوران در گره اتصال بوجود می آید و تیر پیوند و تیر خارج از پیوند امکان جذب نیرو دارند. بنابراین می توان اعضای فرعی را به گونه ای طراحی نمود که در مسیر باربری قرار بگیرند و غیرخطی شوند تا اعضای قطری به صورت الاستیک باقی بمانند. این سیستم جدید شبکه خرپای جانبی (قطری) واگرا نامگذاری شده است. در این پژوهش با درنظر گرفتن حالت های مختلفی از هندسه قاب رفتار لرزه ای هر دو سیستم واگرا و متداول با استفاده از آنالیزاستاتیکی غیرخطی مورد سنجش قرار می گیرند.

سیستم دایاگرید، شبکه خرپای جانبی، شبکه قطری، تیر پیوند، شکل پذیری