سمیرا فرجی - کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
سمیرا فرجی - کارشناس ارشد علوم تغذیه، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
رسول زرین - دانشیار علوم تغذیه، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
بهزاد رحیمی درآباد - استادیار دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران

مقدمه: فشار خون بالا از دلایل اصلی مرگ و میر در جهان است. نقش ویتامین D در ایجاد پرفشاری خون اثبات نشده است و نتایج مطالعات با هم متناقض می باشند. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح سرمی ویتامین D و ارتباط آن با شاخص های سندروم متابولیک و پارامتر های مونیتورینگ 24 ساعته فشارخون در بیماران پرفشاری خون اولیه انجام گرفت. روش تحقیق: مطالعه حاض ر یک مطالع ه ی توصیفی مقطعی در سال 1398 بر روی 171 بیمار بزرگسال پرفشاری خون اولیه ( 79 مرد و 92 زن) در مرکز آموزشی درمانی قلب سیدالشهدا در شهر ارومیه می باشد. ثبت فشارخون افراد با استفاده از مونیتورینگ 24 ساعته فشارخون، فعالیت فیزیکی با پرسشنامه IPAQ، قرار گیری در برابر نور خورشید با پرسشنامه مواجهه با نور خورشید، دریافت مواد غذایی حاوی ویتامین D با پرسشنامه بسامد خوراک و پرسشنامه یاد آمد غذایی 24 ساعته و سطح سرمی ویتامین D و سایر فاکتورهای خونی اندازه گیری شدند. داده ها به کمک نرم افزار SPSS 16 و تحت سطح معناداری 0/05 و آزمون های یو من ویتنی، t مستقل و کای دو تحلیل شدند. دستاوردهای مقاله: میانگین سطح سرمی ویتامین D؛ 4/7±30/43 نانوگرم بر میلی لیتر بود که 65/5 درصد افراد دارای کمبود ویتامین D ؛ (≥30 نانوگرم بر میلی لیتر) بودند. سطح سرمی ویتامین D، با فشارخون سیستولیک اندازه گیری شده در بدو مراجعه به مرکز (p=0/001)؛ 24 ساعته (p<0/001)، روزانه (p<0/001) و شبانه (p<0/001) رابطه ی معکوس داشت. هم چنین کمبود ویتامین D، با تری گلیسرید (p<0/001) و کلسترول (p=0/016) بالاتر رابطه داشت. هم چنین فشارخون دیاستولیک شبانه، تفاوت معنی داری در بین دو گروه داشت (p=0/014). نتیجه گیری: کمبود ویتامین D در بیماران پرفشاری خون، شایع بوده و با فشارخون سیستولیک (اندازه گیری شده در بدو مراجعه به مرکز، 24 ساعته، روزانه و شبانه)، تری گلیسرید و کلسترول بالاتر، رابطه دارد.

ویتامین D، پرفشاری خون، سندروم متابولیک، پرفشاری خون اولیه