بررسی و تحلیل مقایسه ای دو قصیده آفتابیه انوری و خاقانی

این پژوهش بر آن است تا دو قصیده مشابه انوری و خاقانی را که هر دو با محوریت ردیف آفتاب سروده شده اند، تجزیه و تحلیل کند. روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی توصیفی و به شیوه متن پژوهی است. نتایج نشان می دهد دو قصیده مورد بحث در ابعاد مختلف با مرکزیت ردیف آفتاب شبیه اند که بیانگر تاثیر و تاثر بین دو شاعر است و هر دو بر اساس همین واژه، دیگر جنبه های ساختار شعر خود را شکل داده اند. به عنوان نمونه می توان به وجوه تشابهی همچون مشبه یا مشبه به بودن آفتاب، تکرار این واژه، تصویرپردازی های آن، زیردستی آفتاب در برابر ممدو و مضامین مشابهی مانند ارتباط آفتاب با نیلوفر و گهر در دو سروده اشاره کرد. خاقانی به عنوان یکی از سلاطین بلامنازع شعر فارسی در گستره قصیده سرایی، در این سروده در ابعاد زبانی، موسیقایی و مضمونی، از انوری تاثیر پذیرفته است. اما به نظر میرسد روحیه مفاخره طلبی و خودشیفتگی خاقانیمانع از آن شده است که به شاعر بزرگ پیش از خود و تاثیرپذیری از او اشاره کند.

Keywords:

انوری , خاقانی , زبان , قصیده آفتابیه , مضمون , موسیقی شعر