سپیده نواب زاده شفیعی - استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

حماسه یکی از قدیمی ترین ژانرهای ادبی جهان به شمار می رود و نزد اقوامی یافت می شود که تاریخ و تمدنی کهن دارند. مردم سرزمین هایی چون ایران، هند، یونان از جمله کسانی هستند که حماسه سرایی در میان آنان رواج داشته است. شاهنامه فردوسی حماسه ملی ایران یا به عبارتی دیگر حماسه ای طبیعی است، این اثر جایگاه خود را از هزار سال پیش در دل و جان اقوام ایرانی حفظ کرده است. درهم تنیدگی شاهنامه با مردم ایران به اینعلت است که شاهنامه نه تنها تاریخ و افتخارات مردم این سرزمین را زنده نگه داشته است، بلکه باعث شده تا زبان فارسی همواره استحکام خود را حفظ کند، در عین حال شاهنامه یک اثر بدیع ادبی است. نوع دیگری از حماسه نیز وجود دارد که به آن حماسه مصنوع گفته می شود، که سراینده به خلق حماسه می پردازد. قسمتی از این نوع حماسه تخیلی است، پس نمی تواند جایگاهی مانند حماسه ملی در دل مردم آن سرزمین داشته باشد. دیوان حماسی افسانه قرون اثر ویکتور هوگو، که در قرن نوزدهم سروده شده، از این دست است. در این پژوهش علاوه بر مطالعه ویژگی های حماسه ملی و حماسه مصنوع، به معرفی دو حماسه ایرانی و فرانسوی و به پذیرش شاهنامه و افسانه قرون در فرانسه و ایران می پردازیم.

شاهنامه فروسی، حماسه ملی، افسانه قرون ویکتور هوگو، حماسه مصنوع، پذیرش