مطالعه ی تخیل در اشعار محمدحسین بهجت (شهریار) با تمرکز بر نظریات ژیلبر دوران

تخیل از جمله ضرورت های اندیشیدن و یکی از مهم ترین ضروریات برای شکل گیری یک اثر هنری است. برای مطالعه ی آثار هنری باید مفهوم تخیل را شناخت. گاهی آگاهانه ، به وسیله ی واژه ی تخیل ، خیال پردازی های یک هنرمند در کار هنری اش نشان داده می شود. هدف از این پژوهش این است که جایگاه تخیل را در اشعار شهریار مورد مطالعه قرار دهد و در یابد تخیل مورد نظر ژیلبر دوران دراین آثار چگونه نمود پیدا کرده است. ژیلبر دوران ، متفکر، استاد دانشگاه و یکی از مشهورترین پیش کسوتان پژوهش در حوزهی تخیل شناسی است وی تخیل را سرچشمه ی تمام تفکر تعریف می کند وی فهرست کاملی از محرکه های ساختاری و کهن الگویی را بصورت دو منظومه ی روزانه و شبانه ارائه کرده است و براساس روابط درونی این منظومه ها به بررسی تخیل پرداخته است روش ژیلبر دوران در شناخت تخیل در یک اثر هنری، مبتنی بر باز یابی قطب های تخیلی و رابطه ی بین قطب ها است. سئوال اصلی پژوهش این است که : از منظر تخیل در منظومه فکری ژیلبر دوران، تحلیل اشعار شهریار چگونه است تحقیق حاضر از منظر هدف بنیادی و از منظر روش توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات ، اینترنتی و کتابخانه ای است. جامعه ی آماری تعدادی از اشعار شهریار است. شهریار در اشعار خود به واژگان و افعالی اشاره کرده است که طبق الگوی ژیلبر دوران در منظومه ی روزانه تخیل طبقه بندی می شوند. در نهایت، پژوهش به این نتیجه رسیده است که اشعار شهریار با تخیل دوران قابل تطبیق است. بررسی شعر شاعران همیشه مورد توجه پژوهشگران و محققان بوده است. درباره ی شعر شهریار هم تحقیقاتی کم و بیش انجام گرفته است، اما تخیل و نمود آن در اشعار شهریار کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. تخیل و هنر به جهت ایجاد تعادل و جبران کاستی های روحی بشر، نقش عمده ای در زندگی آدمی دارند. نظریات ژیلبر دوران بیشتر در زمینه ادبی بکار گرفته شده است. لذا مطالعه ی تخیل (از منظری جدید) و نمود آن در اشعار شهریار جهت آشنایی علاقه مندان ، پژوهشگران و دانشجویان اهمیت و ضرورت این تحقیق را ایجاب می کند. و از آنجایی که تاکنون پژوهشی با رویکرد ژیلبر دوران بر آثار شهریار صورت نگرفته است، بنظر می رسد، پژوهشگران در زمینه های ادبی از نتایج به دست آمده از این پژوهش بهره مند خواهند شد.

Keywords:

تخیل , شهریار , ژیلبر دوران , منظومه ی روزانه تخیلات