محمدجواد شکوهیان - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج
بابک شعیبی عمرانی - گروه بهداشت آبزیان، واحد کرج، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج
سهیل علی نژاد - موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

فلور باکتریایی آب و سطح بدن ماهی نقش مهمی در بروز بیماری های باکتریایی داشته و بعنوان عوامل بیماریزای ثانویه باکتریایی نامیده می شوند. این باکتری ها در صورت ایجاد شرایط مساعد ناشی از استرس های مختلف فعال شده و می توانند تلفات بالایی را ایجاد نمایند. در این تحقیق از سطح بدن (پوست و باله) و آبشش 70 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان 300 تا 500 گرمی از 7 مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان واقع در جاده هراز حد فاصل لاریجان-پلور توسط سواپ های استریل نمونه برداری انجام شد. آب کلیه مزارع از رودخانه هراز تامین می شد. سوآپ های سطح بدن و آبشش هر ماهی بطور جداگانه در ظروف شیشه ای درپوش دار حاوی PBS (Phosphate Buffer solution) استریل به آزمایشگاه حمل شدند و روی محیط های کشت TSA (Tryptic Soy Agar)، Plate Count Agar و MacConkey Agar کشت داده شدند. هر کدام از نمونه ها در دو پلیت TSA جهت نگهداری در شرایط هوازی و بیهوازی در دمای 25 درجه سانتیگراد و یک پلیت مک کانکی فقط در شرایط هوازی جهت اطمینان از عدم حضور باکتریهای گرم منفی کشت داده شد. برای جداسازی باکتری های مزوفیل و ساکروفیل از محیط Plate count agar در شرایط دمایی 13 و 37 درجه سانتیگراد استفاده شد. 9 گونه باکتری از سطح بدن و آبشش ماهیان جدا شد (شامل: Staph. areus, Staph. saprophyticus, Staph. epidermidis, E.coli, Bacillus cereus, Aeromonas hydrophila, Proteus mirabilis, Pasteurella multocida, Psuedomonas aeruginosa). باکتری E. coli در تمامی نمونه های کارگاه ها از پوست و آبشش جداشد. درکارگاه های مختلف اختلاف معنی دار از نظر تعداد گونه باکتری جدا شده بین سطح بدن و آبشش مشاهده نشد (P> 0.05). بین کارگاه های مختلف نیز، اختلاف معنی داری بین نوع باکتری های جداشده وجود ندارد (P> 0.05). بجز باکتری E. coli که در همه کارگاه ها از پوست و آبشش تمامی نمونه ها جدا گردید و نیز باکتری P. aeruginosa که از فراوانی منظمی برخوردار نبود، در بقیه موارد درصد آلودگی به گونه های جداشده از کارگاه های بالادست بسمت پایین از روند افزایشی برخوردار بود. جداسازی این باکتری ها می تواند نشان از آلودگی آب رودخانه به فاضلاب های شهری و خانگی باشد.

فلور باکتریایی, پوست, آبشش, قزل آلای رنگین کمان, رودخانه هراز, آمل